Duitsland weert AstraZeneca-vaccin voor
ouderen, wat zijn mogelijke
gevolgen voor onze vaccinatiestrategie?
VRT NWS België - Kevin
Calluy, Ludwig De Wolf 29 januari 2021
Straks beslist het Europees Geneesmiddelen
Agentschap EMA of en hoe het
vaccin van AstraZeneca kan worden
gebruikt. Het Duitse vaccinatie-instituut
heeft gisteren al aangekondigd dat het
vaccin van AstraZeneca niet zal ingezet
worden bij 65-plussers. Viroloog Marc Van
Ranst vindt dat een logische
beslissing. Alleen... het plan was om het
vaccin in ons land te gebruiken voor de
65-plussers. Gaat dat nog lukken?
[...] Maar er is dus mogelijk een probleem
met het AstraZeneca-vaccin.
Duitsland
gaat het
vaccin niet inspuiten bij de oudere
bevolking, omdat er te weinig
onderzoeksresultaten zijn bij
65-plussers. Het vaccin kan dus even goed
werken bij ouderen, maar we weten het (nog)
niet.
De Duitsers willen daarom op veilig spelen.
Viroloog Marc Van Ranst zei daar gisteravond
in "Terzake" dit over: ""Er zijn onvoldoende
gegevens over de werking van
AstraZeneca
bij 65-plussers. Ik hoop dat het Europese
geneesmiddelenagentschap
EMA zal
beslissen op basis van meer gegevens, maar
ik ben er
niet zeker van dat die er zijn", klonk het.
Er zijn enkel resultaten bekend van een
studie naar de werking van AstraZeneca uit
december
vorig jaar. "Het feit dat het Duitse
vaccininstituut het vaccin niet gaat
toelaten voor 65-plussers,
wijst erop dat er wellicht niet veel andere
gegevens zijn over bescherming voor die
groep. Het
Duitse agentschap voor de vaccins is een
heel gerespecteerd onderzoekscentrum en die
gaan
niet over een nacht ijs."
"Het probleem is dat bij het onderzoek naar
de werking van het vaccin er voldoende
mensen
jonger dan 65 jaar zijn opgevolgd, maar er
slechts een paar honderd 65-plussers zijn
getest.
Dan is het heel moeilijk om te zien wat het
verschil is tussen de vaccingroep en de
mensen die
een placebo hebben gekregen qua aantal
besmettingen. Dan kan je niet over een
bescherming gaan spreken of dat deftig
berekenen."
Infectioloog Erika Vlieghe legt in "De
afspraak" uit dat het nu vooral afwachten is
wat het
Europese Geneesmiddelen Agentschap straks
zal beslissen.
"Het is lastig. Het ligt nog ter discussie
of het vaccin van AstraZeneca gebruikt zal
worden bij
65-plussers. Dat is iets dat binnen de
Belgische werkgroep vaccinatie zorgvuldig
bekeken wordt.
We zullen zien of het vaccin goedgekeurd
wordt door het Europese Geneesmiddelen
Agentschap. Er zijn wel meer problemen met
het vaccin van AstraZeneca. Het moet er ook
nog
zijn. Je moet het hebben om het te kunnen
distribueren", aldus Vlieghe.
In het Verenigd Koninkrijk werd het
AstraZeneca-vaccin al eind december
goedgekeurd. Het
gaat om een voorlopige goedkeuring, maar die
is voldoende om het al massaal te gebruiken,
ook bij ouderen.
"In het Verenigd Koninkrijk zien ze een
sterke reactie op het vaccin bij de groep
ouderen",
zegt vaccinologe Isabel Leroux-Roels. "De
Britten hebben geen argumenten dat het niet
zou
werken en hebben het daarom goedgekeurd. De
vraag is nu of dat voor Europa voldoende
is."
Op de persconferentie over de coronacijfers
liet viroloog Steven Van Gucht nog weten dat
de
gevolgen van vaccinaties bij ouderen in het
VK bekeken moeten worden en dat de Hoge
Gezondheidsraad in februari een advies zal
afleveren rond het AstraZeneca-vaccin.
In onze vaccinatieplanning komen in maart de
65-plussers en chronisch zieken aan bod. De
taskforce vaccinatie had voor die groep het
AstraZenea-vaccin gereserveerd. Als het
Europees
Geneesmiddelen Agentschap straks het
AstraZeneca-vaccin afkeurt of het advies
geeft om het
niet voor ouderen te gebruiken, komt de
planning in gevaar.
Professor Jan De Maeseneer van de taskforce
vaccinatie zegt daarover vanmorgen dit: "Als
we
het AstraZeneca-vaccin niet voor ouderen
kunnen gebruiken, dan zullen we onze
strategie
moeten herbekijken. Dan gaan we dat vaccin
gebruiken voor mensen jonger dan 65 en de
andere vaccins voor ouderen."
Vraag is natuurlijk of er voldoende dosissen
van de andere leveranciers zullen zijn voor
de
oudere bevolking. Pfizer heeft al te kennen
gegeven dat er tijdelijk minder vaccins
zullen
worden geleverd, omdat het bedrijf fabrieken
moet ombouwen om de capaciteit te verhogen.
Ook bij Moderna is het nog maar de vraag of
het beloofde aantal dosissen op tijd zal
geleverd
worden en AstraZeneca zelf levert voorlopig
veel minder dan aanvankelijk beloofd.
Het volledige artikel:
VRT NWS - Kevin Calluy,
Ludwig De Wolf 29 januari 2021
Nanobody basis voor mogelijk medicijn tegen
corona
Innovations Origins - Petra Wiesmayer 13
januari 2021
Nieuwe antilichaamfragmenten zorgen ervoor
dat het coronavirus al voortijdig
zijn stekels verliest, waarmee het cellen
infecteert.
Sinds de uitbraak van corona is het begrip
‘antilichamen’ bij velen bekend. Deze kleine
waakhonden zijn een belangrijk onderdeel van
ons immuunsysteem. Ze kunnen infecties
afweren door zich te hechten aan de
oppervlaktestructuren van een bacterie of
virus. Zo
voorkomen ze dat je
ziek wordt. Onderzoekers van de Universiteit
Bonn in
Duitsland
hebben
een nieuw soort ontdekt die veelbelovend
lijkt in de strijd tegen corona. Dat kan
leiden tot de
ontwikkeling van een medicijn.
De Amerikaanse president [...] zegt
dat hij dankzij antilichamen zo snel
herstelde van corona.
De antilichamen waarmee hij werd behandeld
zijn echter zeer complex van structuur. Ze
kunnen ook ongewenste complicaties
veroorzaken. Bovendien is het zeer moeilijk
en
tijdrovend om antilichamen te produceren.
Daardoor zijn ze niet geschikt voor
wijdverbreid
gebruik.
‘Nanobody’s als oplossing
“We richten ons daarentegen op een andere
groep moleculen: de
nanobody’s ”,
vertelt dr.
Florian Schmidt van de Universiteit Bonn.
“Dit zijn antilichaamfragmenten die zo’n
eenvoudige
structuur hebben dat ze kunnen worden
geproduceerd door bacteriën of gisten. De
productie
kan tegen veel lagere kosten.”
Deze nanobody’s zijn veel kleiner dan de
klassieke antilichamen. Ze dringen dus beter
door in
weefsels en zijn ook gemakkelijker te
produceren in grotere hoeveelheden. Er is
echter nog
één moeilijkheid. Het immuunsysteem
produceert een bijna oneindig aantal
verschillende
antilichamen die allemaal verschillende
doelstructuren herkennen. Maar slechts
enkele daarvan
kunnen het SARS coronavirus-2 uitschakelen.
Het vinden van deze antilichamen is als het
zoeken naar een speld in een hooiberg, geeft
Schmidt toe. “Om dit te doen, hebben we
eerst een oppervlakte-eiwit van het
coronavirus in
een alpaca en een lama geïnjecteerd”, legt
de wetenschapper uit. “Hun immuunsysteem
produceert dan vooral die antilichamen die
tegen dit virus gericht zijn. Lama’s en
alpaca’s
bieden ook het voordeel dat ze naast
complexe normale antilichamen ook een
eenvoudigere
variant produceren die als basis voor
nanobody’s kan dienen”.
Met behulp van bloedmonsters die enkele
weken later bij de dieren zijn genomen,
hebben de
wetenschappers de genetische informatie
verkregen van alle antilichamen die zij op
dat
moment produceerden. Deze ‘bibliotheek’
bevatte nog steeds miljoenen verschillende
blauwdrukken. Door middel van een
selectieproces vonden ze uiteindelijk die
deeltjes die het
piek-eiwit op het oppervlak van het
coronavirus herkenden. “In totaal hebben we
tientallen
nanobody’s gevonden, die we vervolgens
verder hebben onderzocht”, vertelt dr.
Paul-Albert
König van de Universiteit van Bonn en
hoofdauteur van de studie.
Stekels van het virus verdwijnen voortijdig
Uiteindelijk waren vier moleculen effectief
tegen de ziekteverwekker in celculturen.
“Met behulp
van röntgenstructuur- en
elektronenmicroscopie-analyses konden we ook
laten zien hoe ze in
wisselwerking staan met het piek-eiwit -de
stekels- van het virus”, aldus König.
Dat piek-eiwit functioneert bij een infectie
met het SARS-CoV-2-als een soort klittenband
waarmee het virus zich aan de cel hecht.
Zodra dit proces is voltooid, gooit het
‘klittenband’ de
component die essentieel is voor de
aanhechting weg en versmelt het omhulsel van
het virus
met de cel.
“De nanobody’s lijken deze structurele
verandering ook op gang te brengen voordat
het virus
zijn doelwitcel bereikt. Dat is een
onverwacht en nieuw werkingsmechanisme”,
zegt König. “De
verandering is waarschijnlijk onomkeerbaar.
Het virus kan zich niet langer binden aan
zijn
doelcellen en ze ook niet meer besmetten.”
Een ander groot voordeel van de nanobody’s
ten opzichte van antilichamen is, dat ze
door hun
eenvoudige structuur gemakkelijk te
combineren zijn tot moleculen. Die kunnen
enkele
honderden keren effectiever zijn. “We hebben
twee nanobody’s samengevoegd, die zich
richten
op verschillende delen van het piekeiwit”,
legt König uit. “Deze variant was zeer
effectief in
celculturen. Bovendien hebben we kunnen
aantonen dat dit de kans dat het virus door
mutatie
resistent wordt tegen het medicijn drastisch
vermindert”.
König en zijn collega’s zijn ervan overtuigd
dat de moleculen zich op middellange termijn
kunnen ontwikkelen tot een veelbelovende
nieuwe therapeutische optie. Het bedrijf
Dioscure
Therapeutics, een spin-off van de
Universiteit van Bonn, gaat de nanobody’s
testen in klinische
studies.
De
onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in
het vaktijdschrift Science .
Het volledige artikel:
Innovations Origins - Petra Wiesmayer 13
januari 2021
Influenzamedicijn voorkomt dat coronavirus cellen binnendringt
Innovation Origins - Petra Wiesmayer 24
november 2020
De proteaseremmer aprotinine dat het SARS
CoV-2-virus kan uitschakelen,
zou snel op de markt kunnen komen omdat het
al een toegelaten medicijn is.
De coronapandemie woedt nog in alle
hevigheid. Tegelijkertijd is er de hoop dat
deze toestand
binnen afzienbare tijd eindigt. De
ontwikkeling van de vaccins vordert sterk.
BioNtech/Pfizer,
Moderna en nu ook AstraZeneca staan op het
punt hun producten te laten goedkeuren. Maar
er
zijn ook nieuwe ontdekkingen op het gebied
van geneesmiddelen voor de behandeling van
COVID-19, de ziekte die wordt veroorzaakt
door het coronavirus.
Wetenschappers van de Goethe-Universität
Frankfurt am Main University
of Kent
de Medizinische
Hochschule Hannover
aprotinine
een celinfectie kan voorkomen. Aprotinine
werd vroeger gebruikt voor de behandeling
van
bloedingen na een operatie. Nu gebruiken
artsen in Rusland het voor de behandeling
van griep.
Werking spikes
uitgeschakeld
Het SARS-CoV-2-virus heeft aan het oppervlak
zogenaamde spijkereiwitten. Het virus
gebruikt
die om zich te kunnen hechten aan eiwitten
(ACE2-receptoren) op het oppervlak van
gastheercellen. Voordat dit echter mogelijk
is, moeten delen van het spijkereiwit worden
gescheiden door enzymen van de
gastheercellen; de proteasen.
Onder leiding van Prof. Jindrich Cinatl,
Instituut voor Medische Virologie van het
Universitair
Ziekenhuis
Frankfurt ,
en Prof. Martin Michaelis en Dr. Mark Wess
(beiden van de Universiteit
van
Kent )
hebben de onderzoekers in experimenten met
verschillende celculturen kunnen
aantonen dat aprotinine de virusproliferatie
in de cellen kan stoppen. Aangezien
SARS-CoV-2 de
productie van proteaseremmers door de
gastheercellen na infectie vermindert, is
aprotinine
blijkbaar in staat om dit te compenseren,
leggen de wetenschappers uit. Het virus is
niet meer
in staat om de gastcellen binnen te dringen.
“Onze resultaten tonen aan dat aprotinine
effectief is tegen SARS-CoV-2 in
concentraties die we
ook bij patiënten zouden kunnen bereiken,”
zei prof. Jindrich Cinatl. “Met aprotinine
hebben we
een kandidaat-geneesmiddel voor de
behandeling van corona. Dit middel is al
goedgekeurd
voor een andere indicatie en kan daarom snel
op patiënten worden getest.
Aprotininesprays voor de behandeling van
influenza-infecties zijn al goedgekeurd in
Rusland .
Het volledige artikel:
Innovation Origins - Petra Wiesmayer 24
november 2020
Onzichtbaar Uv-c-lampen nieuw wapen tegen
micro-organismen
Het licht dat elk virus doodt
Het Parool - Runa Hellinga 18 november 2020
Het Nederlandse bedrijf Signify wordt
overspoeld met bestellingen van zijn
desinfecterende uv-c-lampen. Naast de zorg
is ook het onderwijs geïnteresseerd.
Het
RIVM wil er
nog niet echt aan, maar door Covid-19 heeft
de rest van de wereld groeiende
belangstelling voor de desinfecterende
uv-c-lampen van Signify, de vroegere
lichttak van
Philips. Terwijl de verkoop van gewone
lichtarmaturen de afgelopen maanden flink
daalde, kan
het
Nederlandse
bedrijf de wereldwijde vraag naar de
speciale coronalampen nauwelijks aan. Ze
gaan zo hard dat de productie onlangs werd
verachtvoudigd. Hoeveel lampen het in totaal
maakt, wil het bedrijf niet zeggen.
Met deze lampen krijgt een decennia oude
techniek nieuwe betekenis. Uv-c is een
lichtgolflengte die door de stratosfeer
wordt tegengehouden en van nature niet op
aarde
voorkomt. Het licht, voor het menselijk oog
een vage blauwe gloed, schakelt micro-
organismen als schimmels, bacteriën en
virussen uit. Tot nu toe is er volgens
Signify nog geen
micro-organisme gevonden dat uv-bestendig
is.
Het bedrijf produceert al zo'n 35 jaar
uv-c-lampen voor desinfectiedoeleinden. Ook
voor
Nederland, waar bijvoorbeeld
drinkwaterbedrijven en zwembaden hun water
zo ontsmetten. De
tuinbouw gebruikt de lampen om schimmels op
planten te bestrijden. Volgens Signify zijn
bestraalde oppervlakken na zo'n zes seconden
voor 99,99 procent coronavrij. Het bedrijf
ontwikkelde de afgelopen tijd armaturen voor
een reeks nieuwe toepassingen.
Medisch speelde het licht ooit een
belangrijke rol in de tbc-bestrijding. Net
als nu bij corona
werden de lampen toen ingezet om ruimten en
voorwerpen te desinfecteren. "In
Rusland
behoren uv-c-armaturen sindsdien tot de
standaardinrichting van ziekenhuizen," zegt
Emile
van Dijk, wereldwijd verantwoordelijk voor
Signify's divisie voor speciale verlichting.
In de Nederlandse gezondheidszorg speelde
het licht tot nu toe vooral een rol bij de
desinfectie
van instrumenten, maar de belangstelling
groeit. Het Dijklander Ziekenhuis in Hoorn
heeft sinds
een paar maanden een rijdende robot die
patiëntenkamers met uv-c ontsmet. "Veel
GGD's
hebben inmiddels uv-c-lampen hangen," zegt
Van Dijk.
Sinds de metro van
Londen
armaturen installeerde, is het aantal
besmettingen daar met 50
procent gedaald. PSV kondigde vorige week
aan dat de club de lucht in de kleedkamers
en
medische behandelruimten met plafondlampen
gaat desinfecteren.
Desinfecteren van lucht
Ook in het onderwijs groeit de interesse.
Hoewel de armaturen niet goedkoop zijn, is
de
installatie nog altijd een stuk goedkoper
dan de aanleg van goede ventilatie. De
lampen
moeten wel deskundig worden geïnstalleerd,
maar een klaslokaal is in een middag klaar.
Bovendien, zegt Van Dijk, werkt uv-c-licht
niet alleen tegen corona: "Het doodt
virussen en
bacteriën, dus het werkt net zo goed tegen
griep, verkoudheid en wat er verder in een
school
rondwaart."
Een
Amerikaanse
supermarktketen test een uv-c-tunnel om
winkelwagens te ontsmetten en een
Indiaas hotel wil op dezelfde manier de
bagage van gasten behandelen. Voor
kleinschaliger
gebruik bestaan inmiddels 'chambers',
magnetronachtige apparaten die voorwerpen
reinigen.
Het Amsterdamse theater Carré gaat die
gebruiken voor de desinfectie van
attributen.
Met de discussie over aerosolen is ook de
belangstelling voor lampen die de lucht
desinfecteren, enorm toegenomen. Hoewel het
RIVM inmiddels erkent dat aan de
effectiviteit
van uv-c niet getwijfeld kan worden, blijft
die organisatie terughoudend om de lampen te
adviseren.
Verbrande huid
Van Dijk wijst op Amerikaanse onderzoeken,
onder meer van de Universiteit van Harvard.
"Die
tonen aan dat uv-c-armaturen beter werken
dan ventilatie." Onderzoekers van de
Technische
Hogeschool in het
Duitse Ulm,
die diverse onderzoeken wereldwijd
vergeleken, concludeerden op
basis daarvan dat uv-c effectief is bij de
bestrijding van corona.
Een belangrijk punt is wel het
veiligheidsaspect. Uv-c is niet alleen
gevaarlijk voor micro-
organismen. Mensen en dieren moet je er ook
niet aan blootstellen. "Je huid verbrandt
binnen
enkele minuten," zegt Van Dijk. Uv-c-lampen
voor oppervlakteontsmetting hebben daarom
een
bewegingssensor en functioneren alleen als
er niemand in de kamer is. Lampen voor
luchtbehandeling, die permanent branden,
zijn zo geconstrueerd dat het licht niet
direct op de
aanwezigen kan vallen.
Dat geldt overigens niet voor de draagbare
lamp die Signify onlangs voor thuisgebruik
ontwikkelde. Die ontsmet de lucht in een
gemiddelde woonkamer binnen drie kwartier,
maar
mag alleen worden gebruikt als er niemand
is. Sensoren schakelen het apparaat daarom
uit
zodra beweging in de ruimte wordt
geconstateerd. In Azië is de lamp inmiddels
al te koop.
Nederlanders zullen nog tot februari moeten
wachten.
Het volledige artikel:
Het Parool - Runa Hellinga 18 november 2020
Mondwater kan verspreiding corona fors verminderen volgens
nieuwe
studie
HLN.be - KVDS 17 november 2020
Doodgewoon mondwater met 0,07 procent van
het antimicrobiële en antivirale
middel Cetylpyridinium Chloride (CPC) zou
“veelbelovend” zijn in de strijd tegen
het coronavirus. Dat staat te lezen in een
nieuwe studie van de universiteit van
Cardiff. De mondspoeling doodt het virus
binnen de 30 seconden bij
experimenten in een laboratorium.
Vóór iedereen naar de supermarkt of de
apotheek snelt om een voorraad mondwater in
te
slaan: het gaat om de eerste
resultaten van een groot onderzoek .
Ze werden nog niet door
andere wetenschappers gecheckt. Er moet ook
nog een klinische studie gebeuren bij mensen
om te zien wat de effectieve impact van
mondwater is op de concentratie van het
coronavirus in
het speeksel van proefpersonen.
Maar de resultaten zouden dus wel
“veelbelovend “ zijn. De wetenschappers
deden hun eerste
tests in een laboratorium waar dezelfde
omstandigheden werden gecreëerd als in de
neus- en
keelholte van de mens. Ze gebruikten
mondwater van gewone merken met 0,07 procent
Cetylpyridinium Chloride (CPC), zoals
Listerine. Die stof kan door de wand van een
cel heen
dringen en die doen lekken, waardoor ze
uiteindelijk afsterft. Ze kan ook het
vet-membraan
van een virus verstoren. Wat bleek? Wel 99,9
procent van de virusdeeltjes was verdwenen
binnen de 30 seconden.
Speeksel
Nu zal een klinische studie volgen van
twaalf weken in het universiteitsziekenhuis
van
Wales
om te zien of
mondwater
het aantal virusdeeltjes ook effectief
vermindert in het speeksel van
de mens. Onze mond zit namelijk vol hoeken
en gaten en er worden nog heel wat andere
stoffen afgescheiden, die ook kunnen
reageren. De resultaten van dat onderzoek
worden begin
2021 verwacht.
Professor David Thomas - die het onderzoek
leidt - drukt erop dat die klinische studie
noodzakelijk is voor er definitieve
conclusies getrokken kunnen worden. “We
moeten eerst te
weten komen of het effect in het
laboratorium overeenkomt met wat we zien bij
mensen”,
vertelt hij aan de Britse nieuwszender Sky
News.
Er zal ook onderzocht
worden hoelang het effect van spoelen met
mondwater duurt. Een
eerdere
studie bij
een kleine groep patiënten toonde volgens de
onderzoekers dat de viruslading - het
aantal virusdeeltjes dat een mens in zich
heeft - tot zes uur lang gereduceerd was in
de mond.
Druppeltjes
Het coronavirus verspreidt zich in
belangrijke mate via druppeltjes speeksel en
afscheiding uit
de neus (bij praten, hoesten en niezen).
Daar kunnen zowel voor, tijdens als na de
acute fase
van de ziekte virusdeeltjes inzitten, maar
ze komen ook voor bij asymptomatische
patiënten.
Het reduceren van het aantal virusdeeltjes
in de mond zou dus kunnen helpen om de
verspreiding van het virus af te remmen.
De onderzoekers drukken er wel op dat
mondwater géén geneesmiddel is tegen
Covid-19 - het
virus dat de ziekte veroorzaakt blijft
gewoon aanwezig in de rest van het lichaam
van een
besmet persoon - en geen enkele garantie
biedt dat het besmetting kan voorkomen.
Mondwater zou wel een aanvulling kunnen
vormen op andere beschermingsmaatregelen,
zoals
sociale afstand, mondmaskers en het wassen
van je handen om overdracht te voorkomen.
Eerder onderzoek
toonde wel al aan dat
CPC werkt tegen het griepvirus .
Vorige maand maakte de
Penn State
College of Medicine ook al resultaten bekend
van laboratoriumonderzoek
dat erop wees dat mondwater coronavirussen
kan uitschakelen .
Hetzelfde geldt voor onderzoek
van de Ruhr-Universität Bochum ,
waarvan de resultaten in
augustus gepubliceerd werden. Maar ook in
die onderzoeken moeten nog klinische tests
volgen.
Het volledige artikel:
HLN.be - KVDS 17 november 2020
Snel uit de startblokken en zonder poespas,
dit echtpaar ontwikkelde
het veelbelovende coronavaccin
NRC Handelsblad - Juurd Eijsvoogel 10 november 2020
BioNTech uit Duitsland staat aan de wieg van
een mogelijk succesvol
coronavaccin. Het Turks-Duitse echtpaar
achter het bedrijf had al vroeg door
dat er belangrijk werk te doen was.
Voor
Duitsland
was het maandag dubbel goed nieuws. Niet
alleen bleek er belangrijke
vooruitgang te zijn geboekt bij de
ontwikkeling van een coronavaccin. Maar een
relatief klein
Duits biotechnologiebedrijf speelt daarbij,
als initiatiefnemer en partner van het grote
Amerikaanse farmaceutische concern Pfizer,
een sleutelrol.
Het echtpaar dat de firma BioNTech in 2008
oprichtte, allebei medische onderzoekers met
Turkse wortels, had al een goede reputatie
in de wetenschappelijke wereld en bij
investeerders.
Maar nu zijn topman Ugur Sahin (55) en
medisch directeur Özlem Türeci (53), zijn
echtgenote,
opeens landelijke en zelfs internationale
bekendheden geworden.
Dat hun bedrijf gevestigd is aan een straat
in Mainz die Am Goldgrube heet, „Aan de
goudmijn”,
wordt daarbij steevast vermeld. De
aandelenkoers schoot maandag op de
Amerikaanse
technologiebeurs Nasdaq omhoog, waarmee de
beurswaarde van BioNTech op 21,9 miljard
dollar
(18,5 miljard euro) kwam. Sahin bezit 18
procent van de aandelen.
Co-schappen in Homburg
Hij was vier toen hij naar Duitsland kwam,
waar zijn vader werkte als gastarbeider,
zoals dat toen
heette, in een Ford-fabriek in Keulen.
Türeci is in Duitsland geboren als dochter
van een Turkse
arts, die werkte in een klein ziekenhuis in
Cloppenburg, Nedersaksen.
Ze studeerden allebei medicijnen en
ontmoetten elkaar begin jaren negentig
tijdens hun co-
schappen in Homburg, waar ze een
belangstelling voor kankeronderzoek bleken
te delen. Al is
belangstelling misschien te zuinig
uitgedrukt. Zelfs op hun huwelijksdag,
vertelde Türeci eens in
een interview, maakten ze allebei tijd vrij
voor laboratoriumwerk.
In 2001 zetten ze hun eerste bedrijf op,
Ganymed Pharmaceuticals, gericht op de
ontwikkeling
van een therapie om het eigen immuunsysteem
van kankerpatiënten in te zetten tegen
kankercellen.
Nadat ze het bedrijf (volgens het
Duitse Management Magazin voor 422 miljoen
euro) verkocht
hadden aan het Japanse Astellas, richtten ze
BioNTech op, samen met de Oostenrijkse
kankerspecialist Christoph Huber, die
sindsdien lid is van de raad van
commissarissen. In de
loop der jaren heeft BioNTech grote
investeerders aan zich weten te binden,
waaronder de Bill &
Melinda Gates Foundation.
Opmerkelijk is hoe snel BioNTech bij het
zoeken naar een vaccin uit de startblokken
kwam. Al in
januari, enkele dagen nadat Sahin in The
Lancet over het virus had gelezen, stortte
het bedrijf,
dat zo’n 1.300 werknemers heeft, zich in de
race om een vaccin. Er werden 500 mensen
vrijgemaakt voor het project.
Geen poespas
In maart sloot BioNTech
samenwerkingsovereenkomsten met het
Amerikaanse
Pfizer en het
Chinese
Fosun. De Duitse overheid stelde 375 miljoen
euro beschikbaar om snel met de
massaproductie te kunnen beginnen als het
vaccin is goedgekeurd.
Sahin, die de naam heeft niet van poespas te
houden, liet zich maandag niet meeslepen
door
alle opwinding. Nuchter zei hij dat „de
eerste tussentijdse analyse van onze
internationale fase-
drie-studie erop wijst dat een vaccin
Covid-19 verhinderen kan”.
Terwijl boulevardblad Bild in een kop „het
Duitse vaccinwonder” toejuicht, moet Sahin
niets
hebben van pogingen een vaccin een nationaal
stempel op te drukken. „Samenwerking is
absoluut cruciaal voor deze internationale
uitdaging”, zei hij eerder dit jaar tegen
de Frankfurter
Allgemeine Zeitung. Hij sloot uit dat een
vaccin alleen beschikbaar zou komen voor
bijvoorbeeld
China, Duitsland of de Verenigde Staten.
Het volledige artikel:
NRC Handelsblad - Juurd Eijsvoogel 10 november 2020
'Enorme doorbraak' farmaceut Pfizer:
Coronavaccin vaak 90 procent
effectief én veilig
AD - Stephen
Friedrichs en Chris van Mersbergen 9
november 2020
Pfizer lijkt als eerste met een vaccin tegen
corona op de markt te gaan komen.
Eind deze maand volgt een marktaanvraag,
meldt de Amerikaanse farmaceut. Uit
de nieuwste onderzoeksresultaten van Pfizer,
die vandaag zijn gepubliceerd,
blijkt dat het vaccin enorm goed aanslaat.
Deskundigen reageren enthousiast,
maar zien wel nog een addertje onder het
gras.
Het gaat om de eerste resultaten van het
fase 3-onderzoek, het laatste stadium
voordat een
vaccin de markt op mag. In die fase wordt
een vaccin op ruim 43.000 mensen getest. Uit
een
eerste analyse blijkt dat 94 proefpersonen
het coronavirus kregen. Het overgrote deel
daarvan
zat echter in de placebogroep, meldt Pfizer,
dat op basis van de getallen concludeert dat
het
vaccin voor 90 procent effectief lijkt te
zijn.
Dat percentage is veel hoger dan verwacht en
nodig is om een vaccin op de markt te mogen
brengen. Ter vergelijking: de meeste vaccins
hebben een effectiviteitsgraad van rond de
80
procent; in het geval van corona zijn
gezondheidsautoriteiten al tevreden met een
effectiviteit
van meer dan 50 procent.
Bijwerkingen
Voorlopig zijn tijdens de studies van het
vaccin ook nog geen grote problemen op het
gebied
van bijwerkingen ontstaan, meldt de
Amerikaanse
farmaceut.
Hoewel nog niet alle resultaten binnen zijn,
spreekt Pfizer-directeur Albert Bourla van
een
‘enorme
doorbraak’: ,,Met dit nieuws zijn we een
behoorlijke stap dichterbij een vaccin dat
een
einde moet maken aan deze wereldwijde
gezondheidscrisis.”
Anke Huckriede, hoogleraar vaccinologie aan
de Rijksuniversiteit Groningen, noemt de
resultaten van Pfizer ‘beter dan verwacht’:
,,Dit is goed nieuws, zeker op korte
termijn. Het lijkt
er nu echt op dat het vaccin in ieder geval
voor enige tijd een goede bescherming biedt
tegen
het coronavirus.”
Addertje onder het gras
Toch is nog wel een addertje onder het gras,
zegt Huckriede: ,,De vraagt blijft in
hoeverre het
vaccin op langere termijn werkzaam is. Dat
is aan de hand van deze resultaten nog niet
te
zeggen.” Ze verwacht dat de hoge
effectiviteit van ruim 90 procent ook geen
stand houdt. ,,Dat
zal op termijn wel iets gaan dalen.”
Ook is de vraag wat het nieuws betekent voor
andere vaccinprojecten, vervolgt Huckriede.
,,Op
het moment dat je weet dat er een werkzaam
vaccin tegen corona op de markt is, kun je
je
afvragen in hoeverre het nog ethisch is om
bij andere vaccinonderzoeken proefpersonen
een
placebo voor te schotelen. Dat is een
lastige discussie die nu binnen de
wetenschap gaat spelen
en waar niet zo snel een bevredigend
antwoord op te geven is.”
Ook Marjolein Kikkert, moleculair viroloog
aan het Leiden University Medical Center (LUMC),
is
positief verrast door het nieuws. ,,Het
lijkt er nu echt op dat we een werkzaam
vaccin tegen
corona hebben. Een effectiviteit van meer
dan 90 procent is echt enorm hoog. Ook
bijzonder:
Pfizer maakt gebruikt van een mRNA-techniek,
er is niet eerder aan de hand van mRNA een
vaccin tegen een virus op de markt
gebracht.”
Het grote voordeel van mRNA: het is veilig -
want er wordt geen gebruik gemaakt van
bestaand
virus - en makkelijk te produceren. Kikkert:
,,Ik verwacht daarom dat dit vaccin op korte
termijn
op grote schaal kan worden gedistribueerd,
doch daarvoor moet wel eerst nog toestemming
worden gegeven.”
Aanvullende resultaten
Pfizer, dat samenwerkt met de
Duitse farmaceut
BioNTech , hoopt de aankomende
twee weken
de aanvullende resultaten te publiceren.
Ondertussen wil de farmaceut een
marktaanvraag doen
bij de FDA, de Amerikaanse
gezondheidsautoriteiten. Die stellen als eis
dat een vaccin minimaal
50 procent effectief is: die doelstelling
lijkt ruimschoots gehaald.
Pfizer gaat door met de fase 3-studie tot
164 bevestigde coronagevallen hebben
plaatsgevonden onder de studiegroep.
Nederland
Ook
Nederland
heeft, samen met de andere lidstaten van de
Europese Unie, 200 miljoen doses
van het Pfizer-vaccin besteld. In Europa
worden vaccins gekeurd door het
EMA , het
Europees
Geneesmiddelen Agentschap. Het vaccin is
daar al in rolling review, laat een
woordvoerder
weten: ,,Daarbij analyseren we de data die
wel al hebben, zo kunnen we snel handelen
zodra
alle resultaten binnen zijn.”
Omdat Nederland recht heeft op 3,89 procent
van de gekochte vaccins, mag ons land
rekenen
op een kleine 8 miljoen doses. Omdat er twee
prikken nodig zijn, zouden daarmee dus een
kleine 4 miljoen Nederlanders een vaccin
kunnen krijgen.
Productie
Het is overigens niet zo dat alle vaccins
meteen klaar zijn als het wordt toegelaten
op de
markt. Pfizer produceert het vaccin in onder
meer de VS, België en Duitsland. Dit jaar
zouden al
100 miljoen doses beschikbaar kunnen zijn,
meldde de farmaceut eerder. In 2021 zouden
er
1,3 miljard vaccins geproduceerd kunnen
worden.
Het is niet bekend hoeveel de Europese
Commissie betaalt voor het vaccin. In de VS
sloten
Pfizer en BioNTech een deal van 1,95 miljard
dollar voor 100 miljoen doses. Dat is dus
19,50
dollar per injectie, en 39 dollar voor de
benodigde twee.
Niet tegen kostprijs
Andere rijke landen hoeven niet op korting
te rekenen, stelde het bedrijf eerder al.
,,Ik vind het
ontzettend verkeerd”, zei Pfizer-baas Bourla
zelfs over het leveren van vaccins tegen
kostprijs.
Zijn stelling: een bedrijf moet geld
verdienen, ook in deze ongekende crisis.
Niet onbelangrijk
om te melden: Pfizer en BioNTech ontwikkelen
hun vaccin naar eigen zeggen zonder
subsidie.
Pfizer gebruikt voor zijn vaccin de
hypermoderne mRNA-techniek. Daarbij wordt op
basis van
genen van het Covid-19-virus een stukje
genetisch materiaal gemaakt en ingespoten.
Een mogelijk struikelblok, misschien niet
voor rijke landen als Nederland maar wel
voor armere
landen met gebieden die moeilijker
toegankelijk zijn: het mRNA-vaccin moet
extreem koud
worden bewaard, in het geval van Pfizer op
temperaturen tot min 80 graden. Dat maakt de
distributie veel complexer.
Productie
Lang lag de
Brits -Zweedse
Oxford
ontwikkelde
coronavaccin aan kop in de race
om als eerste met een werkend middel te
komen.
AstraZeneca kreeg dit najaar echter te maken
met tegenslag, toen een proefpersoon te
maken
kreeg met een niet meteen verklaarbare
bijwerking. Daardoor lagen de studies met
het vaccin
vooral in de VS een hele tijd stil -
inmiddels zijn ze weer hervat.
AstraZeneca hoopt eind dit jaar met
resultaten van de fase 3-studie onder
duizenden mensen
te komen. Ook het Amerikaanse
Moderna en
het Nederlands-Belgisch-Amerikaanse
Janssen/Johnson&Johnson is goed
op weg met een coronavaccins. Al deze
vaccins zijn door de
Europese Commissie gekocht. Nederland heeft
recht op 3,89 procent van de bestelde
vaccins. In
totaal gaat het - mochten alle vaccins
werken - om vele miljoenen doses.
Het volledige artikel:
AD - Stephen
Friedrichs en Chris van Mersbergen 9
november 2020
Alles over de coronavaccins 'Het duurt zeker
tot de helft van 2021'
Gezondheidsnet - Heleen Croonen 14/15
oktober 2020
De nieuwe maatregelen van het kabinet maken
de roep om een coronavaccin nog
sterker. Wanneer zijn de eerste vaccins
klaar? Niet alle vaccins werken goed bij
ouderen, maar sommigen juist wel.
Alle vaccins uit de kopgroep zijn gericht op
de stekels (spikes) van het coronavirus. Het
zijn
injecties voor in de spier. In deze grafiek
staat hoeveel vaccins er in productie zijn
en wanneer
we ze kunnen verwachten. Maar deze
schattingen zijn positief, want deskundigen
verwachten dat
het zeker tot de helft van 2021 zal duren
voor wij in Nederland een coronavaccin
kunnen halen.
Er kan nog van alles misgaan bij het
onderzoek, de goedkeuring, de productie en
de
verspreiding.
I
Type: verkoudheidsvirus met een gen
Het ‘recombinante vector vaccin’ gebruikt
een verzwakt virus. Meestal is dat een
verkoudheidsvirus, van dieren of van mensen.
Virussen zijn gemaakt om te besmetten, dus
ook
dit virus zal binnendringen in onze cellen.
In het virus zit een stukje erfelijk
materiaal dat
codeert voor de coronastekels. Gevolg: onze
eigen cellen gaan de eiwitten van die
stekels
maken en daar treedt ons afweersysteem tegen
op. Hiermee krijgen we afweer tegen het hele
coronavirus.
CanSino - China
Universiteit van Oxford / Astra Zeneca -
Groot Brittannië / Zweden
[info.:
Gezondheidsnet
]
Janssen Pharmaceutical Companies - Nederland
/ Verenigde Staten
[info.:
Gezondheidsnet
]
Gamaleya research Institute - Rusland
[info.:
Gezondheidsnet
]
II
Type: Stukjes van het coronavirus
De zogenaamde ‘subunit eiwitvaccins’
bevatten bepaalde stukjes van het
coronavirus, samen
met een middel dat het vaccin extra goed
laat werken, oftewel een ‘adjuvans’. Die
stukjes van
het coronavirus worden gemaakt door
gistcellen, bacteriën of zelfs planten en
insectencellen (zie
Novavax). Voordeel: het mechanisme wordt al
langer gebruikt. Het hepatitis B vaccin
heeft dit
mechanisme en is al sinds 1981 op de markt.
Novavax - Verenigde Staten, Zweden
[info.:
Gezondheidsnet
]
III
Type: Stukjes RNA of DNA inspuiten
Het werkingsmechanisme is bedrieglijk
simpel: je spuit wat RNA of DNA in voor de
stekel van het
coronavirus en het menselijk lichaam gaat de
stekels zelf aanmaken. Het immuunsysteem
komt er vervolgens tegen in opstand. Nadeel:
de vaccins moeten koel (-20 graden voor
Moderna) tot zeer koel (-70 graden voor
BioNtech) worden bewaard. Dat is lastig bij
de
distributie. Nog een nadeel: er zijn nog
geen vaccins met de nieuwe RNA- of DNA
-techniek op
de markt, we weten dus nog weinig over de
veiligheid of werkzaamheid.
Moderna - Verenigde Staten
[info.:
Gezondheidsnet
]
BioNtech / Fosun Pharma / Pfizer - Verenigde
Staten / China / Duitsland
[info.:
Gezondheidsnet
]
IV
Type: Inactief gemaakt virus
Dit is de klassieke vaccinatiemethode. Het
coronavirus wordt geïnactiveerd en in kleine
hoeveelheid toegediend. Het immuunsysteem
komt in opstand en bouwt afweer op tegen een
nieuwe virusaanval. Nadeel is dat de
productie gevaarlijk is, het lab moet aan
hoge eisen
voldoen, zodat het geen brandhaard wordt
voor het coronavirus.
Sinovac - China
[info.:
Gezondheidsnet
]
Sinopharm - China
[info.:
Gezondheidsnet
]
En Inovio en Sanofi/GSK dan?
De Europese Commissie heeft ook het Franse
vaccin van
Sanofi/GSK
ingekocht, maar dit wordt
nog niet getest bij grote groepen mensen.
Het zit dus niet in de kopgroep. Ook het
Inovio-
vaccin zit
niet in de kopgroep, omdat de grote
onderzoeken niet zijn gestart, Het vaccin
was
supersnel gemaakt (binnen 3 uur na ontvangst
van de genetische code van het virus), maar
onderzoek bij mensen moet de werkzaamheid en
veiligheid nog bewijzen, dus is het in dit
overzicht niet meegenomen.
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO houdt de
stand van het onderzoek
coronavaccins bij. In dit
fase-drie-onderzoek wordt het vaccin gegeven
aan grote groepen
mensen. Als het daarin veilig en werkzaam
blijkt, volgens de Europese
registratie-autoriteit EMA,
mag het op de markt komen. De vereniging van
microbiologen KNVM heeft ook een zeer
informatief overzicht van
de meest kansrijke vaccins.
Het volledige artikel:
Gezondheidsnet - Heleen Croonen 14/15
oktober 2020
Nieuw medicijn voor ernstig zieke coronapatiënt veelbelovend
Zorgkrant 12 oktober 2020
Volgens onderzoekers van
Amsterdam UMC
lijkt het nieuwe middel de orgaanschade en
sterfte
te verminderen.
Een al bestaand medicijn pakt goed uit in
een kleinschalig onderzoek bij dertig
coronapatiënten.
Volgens onderzoekers van Amsterdam UMC lijkt
het nieuwe middel de orgaanschade en sterfte
te verminderen. Het bijzondere van het
medicijn is dat het niet de hele afweer
platlegt, zoals
bestaande medicijnen. De studie is eind
vorige maand gepubliceerd in
The Lancet
Rheumatology .
“We zijn er nog niet met dit medicijn”, zegt
onderzoekleider en IC-arts dr.
Alexander Vlaar. “Een grotere vervolgstudie
(fase-3) moet dit signaal bevestigen.”
Aan de studie namen dertig patiënten deel
met een ernstige corona-infectie. De
patiënten
hadden veel zuurstofondersteuning nodig. Dit
komt doordat het coronavirus een sterkte
ontstekingsreactie oproep die veel schade
geeft, waardoor de longen flink worden
aangetast.
Het perspectief van deze patiënten is niet
goed. De kans op overlijden is hoog en bij
overleving
wacht ze een lange revalidatie.
In de studie, kregen vijftien patiënten de
standaard zorg (de controlegroep) en
vijftien
patiënten kregen een antistof die de afweer
selectief tot rust brengt (de
behandelgroep). Het
onderzoek laat zien dat behandeling met het
nieuwe medicijn veilig is. En wat
belangrijker is:
“De behandelgroep had minder last van
bloedstolling in de longen en andere
ernstige gevolgen
van een corona-infectie. Ook was de sterfte
lager”, zegt Vlaar,. “Dit bewijst niet dat
het middel
beter is dan de bestaande zorg. De groep is
veel te klein om verantwoord conclusies te
trekken”, waarschuwt hij. Dat is de reden
waarom een fase 3-onderzoek nodig is.
Veel personen doorstaan een infectie met
corona zonder al te veel problemen. In deze
fase
lijken medicijnen of antistoffen die de
deling van het virus remmen de beste keuze.
Bij
sommigen verergert de ziekte en veroorzaakt
een sterke ontstekingsreactie veel schade.
Die
patiënten krijgen last van ontstekingen en
stollingen en belanden vaak op de IC.
Volgens de
onderzoekers hebben antistoffen of
virusremmers dan waarschijnlijk geen zin
meer, de afweer
moet tot rust worden gebracht.
De afgelopen maanden passeerden talrijke
afweeronderdrukkende kandidaten de revue,
zoals
dexamethason, prednison en tocilizumab. Het
nadeel is dat deze middelen de hele afweer
‘plat’
eggen of toch niet werken. Bovendien
overlijden veel ernstig zieke patiënten die
deze middelen
krijgen. Artsen willen daarom dat er betere
medicijnen beschikbaar komen.
Vlaar: “We weten inmiddels veel meer over de
effecten van het coronavirus op het
afweersysteem. Een belangrijke speler lijkt
het zogenoemde ‘complement’ systeem te zijn.
Een
specifiek onderdeel daarvan is het eiwit
C5a. Dat stofje ontregelt bij een ernstige
corona-infectie
het afweersysteem en dat leidt tot de
gevreesde ontstekingen en stolselvorming.
Het idee is om
alleen het C5a te neutraliseren en de rest
van de afweer intact te laten.”
Om dit effect te bewerkstelligen, is een
antistof tegen C5a nodig. Dat bestaat al
onder de
codenaam
IFX-1 (Vilomebilab)
en wordt voor andere ontstekingsziekten
gebruikt. Daaruit is
bekend dat het C5a in volwassenen selectief
blokkeert en de rest van het afweersysteem
ongemoeid laat. Het is ontwikkeld door het
Duitse
biotechniekbedrijf InflaRx (GmbH) en nu dus
voor het eerst in een fase-2 studie
onderzocht bij ernstig zieke
coronapatiënten.”De resultaten
zijn bemoedigend maar ze moeten worden
bevestigd in een grotere goed opgezette
fase-3
studie”, zegt Vlaar. Hij ontwierp de studie
samen met andere experts en InflaRx; dit
bedrijf
initieerde en sponsorde de studie.
Vlaar speculeert niet over de toekomst van
dit middel. Inmiddels loopt sinds deze week
een
door InflaRx geïnitieerde fase-3 studie bij
Amsterdam UMC. “Hoe hoopvol de fase-2 studie
ook
is, we moeten de resultaten van de fase-3
studie afwachten.“
Volledig artikel:
Zorgkrant 12 oktober 2020
Neusspray met nanodeeltjes als bescherming tegen corona
Innovation Origines - Maurits Kuypers 5
oktober 2020
Universiteiten van Uppsala en
Mainz werken los van elkaar aan een medicijn
tegen het covid-19-virus. Het
Zweedse medicijn moet het virus afremmen,
het
Duitse is gericht op
preventie.
De universiteiten van Mainz en Uppsala
werken onafhankelijk van elkaar aan een
medicijn
tegen het covid-19-virus. In Mainz gaat het
om een profylaxe die bescherming biedt tegen
het
coronavirus. Bij de
Zweden gaat
het om een medicijn dat het virus
terugdringt.
Lees hier de persberichten uit Zweden Duitsland
Mainz
Centraal bij het onderzoek uit Mainz staan
zogenoemde anorganische
polyfosfaten
die zouden
kunnen worden ingenomen met bijvoorbeeld een
neusspray.
Polyfosfaten zijn lange polymeerketens van
fosfaten (een soort zouten of esters). “Het
was al
bekend dat sommige van deze polymeerketens
de binding van het AIDS-virus aan potentiële
gastcellen afremmen,” schrijft het
onderzoeksteam onder leiding van professor
Werner Müller.
Met behulp van computermodellen is nu
bewezen dat polyfosfaten ook infecties met
coronavirussen kunnen voorkomen als ze zich
verbinden met “spike-proteïnen”, die van
wezenlijk belang zijn voor een virus om zich
te kunnen binden aan een cel.
De onderzoekers hebben verder geconstateerd
dat de polyfosfaten ook het natuurlijke
afweermechanisme tegen virussen sterken door
middel van slijmproductie.
De onderzoekers zijn nu begonnen met het
experimenteren met nanodeeltjes waarin de
polyfosfaten kunnen worden verpakt. Die
nanodeeltjes zouden vervolgens met een
neusspray
kunnen worden geïnhaleerd.
Het middel kan volgens de onderzoekers
vooral nuttig zijn voor mensen die te weinig
zogenoemde
bloedplaatjes (trombocyten) hebben en
daardoor een verhoogd risico lopen op
een covid-infectie.
Het voordeel van de polyfosfaten is dat ze
niet giftig zijn en makkelijk te
produceren. Van de
andere kant is nog veel onderzoek nodig voor
het medicijn daadwerkelijk
kan worden toegepast.
De resultaten van de studie zijn
gepubliceerd in het
tijdschrift Biochemical
Pharmacology
Volledig artikel:
Innovation Origines - Maurits Kuypers 5
oktober 2020
Mogelijk kan tbc-vaccin ook corona-infectie
voorkomen
NRC Handelsblad - Anne van Kessel 1
september 2020
Luchtweginfectie. Het tuberculosevaccin BCG
verkleint de kans op
luchtweginfecties. Misschien helpt het ook
tegen corona-infecties.
Ouderen die het tuberculosevaccin BCG
krijgen, hebben 80 procent minder kans op
het
ontwikkelen van luchtweginfecties. Dat
concluderen wetenschappers van het
Radboudumc met
Griekse en
Duitse
collega’s deze week in een studie in Cell.
De hoop is dat het BCG-vaccin ook
infecties met het nieuwe coronavirus
voorkomt. „De resultaten zijn hoopvol maar
hiermee
hebben we nog niet bewezen dat het ook
effectief is voor corona”, reageert
hoofdonderzoeker
Mihai Netea van het Radboudumc.
In een studie
BCG-vaccinatie of een placebo. In het jaar
dat volgde, rapporteerden de onderzoekers of
de
ouderen nieuwe infecties ontwikkelden. In de
placebogroep kreeg 42 procent van de ouderen
een nieuwe infectie, in de BCG-groep was dit
25 procent. De studie werd al in 2017
opgezet en
had dus niet het doel om naar de effecten
van BCG op het coronavirus te kijken. De
studie liep
tot augustus dit jaar. Vanwege de enorme
behoefte aan een middel dat ouderen
beschermt
tegen een corona-infectie, deden de
wetenschappers in april een tussentijdse
analyse met 150
deelnemers.
„Een interessant onderzoek”, reageert Tom
Ottenhoff, hoogleraar immunologie in het
LUMC in
Leiden. „Er zijn maar weinig studies die
naar effect en veiligheid van vaccins bij
ouderen kijken
en BCG blijkt veilig en effectief te zijn
bij het voorkomen van luchtweginfecties. Het
heeft er alle
schijn van dat BCG tegen SARS-CoV-2 zou
kunnen werken, maar dat laat deze studie
niet zien.”
Volgende week start dan ook een
grootschalige studie waarin zevenduizend
kwetsbare ouderen
in twintig
Nederlandse
ziekenhuizen een BCG-vaccinatie of placebo
krijgen, om het effect van
BCG op luchtweginfecties, waaronder
Covid-19, te bepalen.
Het volledige artikel:
NRC Handelsblad - Anne van Kessel 1
september 2020
Niet iedereen die
Corona
krijgt maakt ook
antilichamen aan
Innovation Origins - Petra Wiesmayer 26
augustus 2020
Wetenschappers van het universitair
ziekenhuis van Jena onderzoeken verder of
deze mensen die geen antistoffen hebben, ook
geen immuniteit hebben
opgebouwd.
Duitse
wetenschappers van
het Universiteitsziekenhuis van Jena (UKJ)
hebben aangetoond dat
niet iedereen die ziek wordt door het
coronavirus, ook
antilichamen
tegen dat virus aanmaakt.
Of ze ook geen
immuniteit
opbouwen, is nog de vraag. Dat mensen in elk
geval twee keer
Corona kunnen krijgen, bleek vorige week. In
Hong Kong werd een man die in april COVID-19
opliep, opnieuw met deze ziekte
geïnfecteerd.
De UKJ begon in mei een studie in Neustadt
in Thüringen. De dorp, die iets minder dan
1.000
inwoners telt, stond vanaf 22 maart 2020
twee weken onder quarantaine. Aan het einde
van
deze periode bleek dat er 49 mensen besmet
waren. Twee van hen stierven.
Een tienkoppig team van wetenschappers
onderzocht alle inwoners op het virus. Zowel
door
middel van uitstrijkjes voor acute
infecties, als door middel van
antilichaamtests voor vroegere
infecties. Ze namen bloed- en
keelspoelwatermonsters, vroegen hen naar de
details van de
symptomen en de mogelijke blootstelling aan
het virus.
De wetenschappers rond Prof. Mathias Pletz,
directeur van het Instituut voor
Infectiegeneeskunde en Ziekenhuishygiëne van
de UKJ, kwamen tot een nog veel verrassender
uitkomst van hun onderzoek. Niet alle mensen
die aan het begin van het jaar als
geïnfecteerd
werden gediagnosticeerd, hadden antistoffen
in hun bloed.
“We waren verbaasd dat de helft van de
besmette mensen, bij wie het virus 6 weken
eerder was
ontdekt, geen antilichaamtiters (titer=
hoeveelheid bepaalde antilichamen in het
bloed; red.)
had, hoewel we er met zes verschillende
tests naar zochten”, zegt Prof. Pletz. “Dit
verrassende
resultaat roept veel nieuwe vragen op. Het
is duidelijk dat zelfs met een negatieve
antilichaamtest niet echt kan worden
uitgesloten dat er eerder een COVID-infectie
is geweest.”
Bovendien is het ook niet duidelijk “of het
gebrek aan antilichaam productie na een
COVID-
infectie kan worden gelijkgesteld met het
gebrek aan immuniteit,” zei de infectioloog.
Om deze
vraag tot op de bodem uit te zoeken, voeren
wetenschappers van het Instituut voor
Immunologie onder leiding van Prof. Dr.
Thomas Kamradt nu verder onderzoek uit.
Ze zoeken naar specifieke
afweercellen in studiedeelnemers die ondanks
een bevestigde
infectie geen antilichamen
hebben aangemaakt. Deze onderzoeken zijn
echter uitgebreid en
lopen nog steeds. Daarnaast
plannen de onderzoekers volgend najaar
verder onderzoek in
Neustadt.
Het volledige artikel:
Innovation Origins - Petra Wiesmayer 26
augustus 2020
Mogelijk is het door Nederland
vooruitbestelde coronavaccin uit
Oxford al in september beschikbaar
Business Insider - Thomas Colson 16 juli
2020
Een team Britse wetenschappers claimt een
doorbraak in het onderzoek naar een
coronavaccin,
na een geslaagde test met vrijwilligers. Het
door Nederland al vooruitbestelde vaccin zou
uiteindelijk zelfs “dubbele bescherming”
kunnen bieden tegen het virus.
Onderzoekers van de Universiteit van
Oxford
begonnen in april met het testen van hun
coronavaccin op mensen. Bloedmonsters van de
groep van 500 Britse vrijwilligers die het
vaccin
kregen, tonen aan dat ze zowel antilichamen
als T-cellen hebben aangemaakt, meldt The
Daily
Telegraph.
T-cellen kunnen een virus doden en ook de
cellen die door het virus zijn geïnfecteerd.
Daarmee
zijn T-cellen een belangrijk onderdeel van
de afweerreactie van het lichaam op virale
infecties.
Als het vaccin dat in Oxford wordt
ontwikkeld inderdaad T-cellen kan activeren,
is dat een
belangrijke doorbraak. Twee recente
onderzoeken hebben aangetoond dat zogenoemde
antilichamen – dat zijn eiwitten die ook in
staat zijn om virussen onschadelijk te maken
–
binnen enkele weken of maanden uit het bloed
kunnen verdwijnen, terwijl T-cellen veel
langer
in het lichaam kunnen blijven.
Volgens voorzitter David Carpenter van het
Berkshire Research Ethics Committee, dat het
testprogramma van Oxford heeft goedgekeurd,
ligt het onderzoeksteam “absoluut op koers”
en is het vaccin mogelijk al in september
beschikbaar.
“Niemand kan een bepaalde datum garanderen,
want er kunnen dingen fout gaan. Maar
vanwege de samenwerking met een grote
farmaceut kan het vaccin in september al
breed
beschikbaar zijn en dat is wat we ons ook
tot doel hebben gesteld”, zegt hij.
Op dit moment vindt er in
Brazilië
een omvangrijkere test plaats met het
Oxford-vaccin
op
vijfduizend vrijwilligers. Medicijnfabrikant
AstraZeneca heeft een contract getekend om
het
vaccin massaal te gaan produceren als
bewezen wordt dat het effectief is.
De Britse minister van gezondheid, Matt
Hancock, temperde de verwachtingen enigszins
en zei
dat er in het beste geval nog dit jaar een
vaccin beschikbaar komt, maar dat het
waarschijnlijker
is dat het volgend jaar wordt.
“We werken allemaal aan het best case
scenario en geven AstraZeneca en het team in
Oxford
alle steun. Ook werken we samen met onder
anderen de
VS ,
Duitsland
en
Nederland
aan
andere potentiële vaccins” zei hij tegen de
Britse zender ITV. “Maar niks is zeker bij
deze
wetenschappelijke ontwikkelingen.”
De complete resultaten van de eerste
testfase van het Oxford-vaccin wordt
volgende week
gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift
The Lancet.
Het volledige artikel:
Business Insider - Thomas Colson 16 juli
2020
Dopingmiddel EPO lijkt verlichting te
brengen bij zware gevallen van
Covid-19
Innovations Origins - Arnoud Cornelissen 2
juli 2020
Het dopingmiddel
erythropoëtine (EPO)
lijkt verlichting te brengen bij zware
corona gevallen.
Dat hebben onderzoekers van het Max
Planck Instituut voor Experimentele
Geneeskunde
het
Duitse
Göttingen ontdekt. Het middel dat
oorspronkelijk bedoeld is als medicijn tegen
bloedarmoede, zou patiënten kunnen
beschermen tegen neurologische late effecten
wanneer
het SARS Cov-2-virus de hersenen aanvalt. De
eerste casestudies waren al positief. De
onderzoekers starten nu een gerandomiseerde
klinische studie om de effecten van een EPO-
behandeling bij Covid-19-patiënten
systematisch te onderzoeken.
Eind maart werd een patiënt met ernstige
symptomen van Covid-19 opgenomen in een
Iraans
ziekenhuis. Omdat hij ook slechte
bloedwaarden had, schreven de artsen ook EPO
voor. Zeven
dagen na het begin van de behandeling kon de
patiënt het ziekenhuis verlaten. Een andere
aanwijzing voor een beschermende rol van EPO
in Covid-19 komt uit Zuid-Amerika. Daar zijn
ernstige ziekten zeldzamer in hoger gelegen
gebieden dan in het laagland – mogelijk
omdat
mensen op grotere hoogte meer EPO produceren,
dus meer rode bloedcellen hebben en beter
zijn aangepast aan een zuurstoftekort. Zou
EPO hebben kunnen bijdragen aan de snelle
genezing van de Iraanse patiënt en ook de
verklaring kunnen zijn voor de verschillende
frequentie van de ziekte in Zuid-Amerika?
Hannelore Ehrenreich gelooft dat dit
mogelijk is. De wetenschapper van het Max
Planck Instituut
voor Experimentele Geneeskunde vermoedt een
verband tussen de toediening van EPO en het
milde verloop van de ziekte. “We hebben
bijvoorbeeld vastgesteld dat
dialysepatiënten Covid-
19 opmerkelijk goed verdragen. Het zijn
juist deze patiënten die regelmatig
erythropoëtine
(EPO) krijgen als onderdeel van hun
dialyse”, zegt Ehrenreich. EPO komt vrij als
een natuurlijke
reactie op zuurstoftekort. Het molecuul
stimuleert de vorming van rode bloedcellen
en verbetert
zo de zuurstoftoevoer naar de hersenen en de
spieren. Ook sporters die kunstmatig
geproduceerde EPO als dopingmiddel
gebruiken, profiteren van dit effect. EPO
stimuleert echter
niet alleen de bloedcellen, maar ook vele
andere weefsels.
Ehrenreich en haar collega’s hebben nu de
reeds beschikbare studies over de effecten
van EPO
samengevat, inclusief dierproeven die
suggereren dat EPO inwerkt op gebieden van
de
hersenstam en het ruggenmerg die de
ademhaling regelen. Hierdoor verbetert de
ademhaling
in afwezigheid van zuurstof. EPO heeft ook
een ontstekingsremmend effect op de
immuuncellen, wat kan helpen om de vaak
overmatige immuunrespons bij Covid-19
patiënten
te verminderen. EPO kan ook beschermen tegen
neurologische symptomen en late effecten van
de ziekte, zoals hoofdpijn, duizeligheid,
verlies van smaak en geur, en epileptische
aanvallen.
De beschermende effecten van EPO zijn zowel
bij dieren als in een groot aantal studies
bij
mensen met verschillende hersenaandoeningen
aangetoond. Farmaceutische bedrijven hebben
echter slechts beperkte belangstelling voor
de financiering van verdere noodzakelijke
onderzoeken naar goedgekeurde werkzame
stoffen zoals erytropoëtine, waarvoor de
octrooibescherming is verlopen. “Covid-19
kan zulke ernstige gevolgen voor de
gezondheid
hebben, dat we elk bewijs van een
beschermend effect van EPO moeten
onderzoeken. Er is
immers geen vaccin of geneesmiddel
beschikbaar op dit moment. We bereiden
daarom
momenteel een studie met mensen voor, om het
effect van EPO in Covid-19 te onderzoeken;
een zogenaamde proof-of-concept studie,”
legt Ehrenreich uit. In deze klinische
studie krijgen
ernstig zieke Covid-19 patiënten extra EPO.
Het volledige artikel:
Innovations Origins - Arnoud Cornelissen 2
juli 2020
Er is weer een veelbelovend coronavaccin
ontwikkeld: maak kennis
met BNT162B1
Scientias - Caroline Kraaijvanger 2 juli
2020
Het vaccin lijkt geen onoverkomelijke
bijwerkingen te hebben en de gewenste
immuunreactie
op te roepen.
Dat blijkt uit een kleinschalig klinisch
onderzoek, uitgevoerd in de
Verenigde Staten .
Aan het
onderzoek namen 45 proefpersonen (tussen de
18 en 55 jaar oud) deel. Een deel van de
proefpersonen kreeg twee keer een injectie,
waarbij elke keer een kleine hoeveelheid
vaccin
werd ingespoten. Een ander deel kreeg het
vaccin eenmalig – in een wat grotere dosis –
toegediend. En weer een ander deel ontving
tweemaal een placebo.
En de voorlopige resultaten suggereren dat
het vaccin – aangeduid als
BNT162b1 –
potentie
heeft, zo schrijven de onderzoekers in hun
paper
vaccin bleek het meest effectief te zijn
wanneer het twee keer werd toegediend; 7
dagen na de
tweede injectie hadden proefpersonen al meer
SARS-CoV-2-neutraliserende antistoffen in
hun
lichaam dan voormalige coronapatiënten.
En ook de proefpersonen die slechts eenmalig
een wat grotere dosis van het vaccin
toegediend
kregen, maakten deze neutraliserende
antistoffen aan. Maar wel in veel kleinere
hoeveelheden.
Zo werden 21 dagen na de eenmalige injectie
in het lichaam van deze proefpersonen minder
SARS-CoV-2 neutraliserende antistoffen
aangetroffen dan in het lichaam van
voormalige
coronapatiënten.
Tijdens dit eerste kleinschalige klinische
onderzoek stond niet alleen de effectiviteit
van het
vaccin centraal. Minstens zo belangrijk is
de veiligheid ervan. En dus werd er ook
gekeken naar
eventuele bijwerkingen. Die bleken er wel te
zijn, maar ze waren in de meeste gevallen
mild en
kortdurend, zo stellen de onderzoekers.
Bovendien vormden ze op geen enkel moment
een
reële bedreiging voor de gezondheid. Zo
klaagden veel proefpersonen na injectie over
pijn op
de plaats waar het vaccin was toegediend.
Ook bleken sommige proefpersonen na
toediening
van het vaccin koorts te ontwikkelen. Dat
gebeurde met name vaak nadat proefpersonen
een
tweede dosis van het vaccin toegediend
kregen. De koorts zakte echter vaak al
binnen één dag,
zo merken de onderzoekers op. Al met al is
er dan ook geen sprake van ernstige
bijwerkigen
en dus genoeg reden om dit kandidaat-vaccin
verder te gaan testen.
En dat is precies wat
BioNTech –
het bedrijf dat het vaccin samen met het
farmaceutische bedrijf
Pfizer ontwikkelde en test – van plan is.
Eind deze maand moet er al een tweede
klinische
studie starten waarbij tot wel 30.000
gezonde proefpersonen het vaccin toegediend
krijgen. Uit
dit grootschalige onderzoek zal moeten
blijken of het vaccin de kans dat mensen
door SARS-
CoV-2 geïnfecteerd worden, ook aanzienlijk
kan verkleinen.
Als ook dat tweede klinische onderzoek
positief verloopt, kan het vaccin – nadat
het door de
autoriteiten is goedgekeurd – al vrij snel
beschikbaar komen. BioNTech en Pfizer
verwachten
eind dit jaar al 100 miljoen doses af te
kunnen leveren. En tegen het eind van 2021
zouden er
meer dan 1,2 miljard doses beschikbaar
kunnen zijn.
BNT162b1 is een
zogenoemd
mRNA-vaccin en werkt
net ietsje anders
dan de traditionele
vaccins.
Traditionele vaccins
bevatten vaak een
verzwakte of dode
ziekteverwekker.
Door die in het
lichaam in te
brengen, kan het
immuunsysteem
antistoffen tegen
die ziekteverwekker
aan gaan maken. En
wanneer je lijf dan
eens met een levende
of sterkere versie
van zo’n
ziekteverwekker
geconfronteerd
wordt, is het al
voorbereid en kan
het direct in de
aanval, waardoor de
ziekteverwekker je
niet ziek kan maken
of de ziekte mild
verloopt.
mRNA-vaccins zijn
vrij nieuw en werken
anders. Hierbij
wordt RNA –
eigenlijk de
instructies voor het
maken van een stukje
van de
ziekteverwekker – in
het lichaam
ingespoten. Dit RNA
nestelt zich in je
cellen, waarna deze
de instructies op
gaan volgen en dat
stukje van de
ziekteverwekker –
een eiwit – gaan
aanmaken en het
immuunsysteem er
antistoffen tegen
kan genereren.
Het volledige artikel:
Scientias - Caroline Kraaijvanger 2 juli
2020
Petitie: zeg nee tegen
geaborteerde-foetusvaccin
Reformatorisch Dagblad - Maarten Costerus 24
juni 2020
Ze is niet tegen vaccinatie, maar heeft wel
grote moeite met vaccins die worden
ontwikkeld met
behulp van cellen van geaborteerde
foetussen. Leontien Bakermans, drijvende
kracht achter
een online petitie
ware gruwel.”
Binnen twee dagen werd de maandag
gelanceerde petitie door bijna 5000 mensen
–het
streefgetal– ondertekend. Bakermans,
gepensioneerd apotheker: „We willen daarmee
ingaan
tegen het gebruik van foetale, menselijke
cellijnen.
Oxford was
de trigger.” Ze doelt daarmee
op een vaccin ontwikkeld door de
universiteit van Oxford en farmaceut
AstraZeneca.
Zorgminister Hugo de Jonge deelde 13 juni in
een brief mee om samen met Italië, Duitsland
en
Frankrijk niet minder dan 750 miljoen euro
in dit middel te investeren. Dit bedrag is
goed voor
300 miljoen doses, waarvan de eerste
mogelijk eind dit jaar beschikbaar komen.
Mits het vaccin
veilig en effectief is, want dat is volgens
de topman van het bedrijf nog onzeker.
Eerder toonde De Jonge al interesse in een
vaccin van eigen bodem: van de Leidse
farmaceut
Janssen .
Bakermans: „Dat is ook gebaseerd op een
foetale cellijn.”
Bij het vaccin uit Oxford is gebruikgemaakt
van de zogenaamde HEK-293-cellijn, die
afkomstig
is van niercellen van een foetus die in 1972
is geaborteerd. Het Leidse vaccin maakt
gebruik
van de PER.C6-cellijn, die afstamt van
netvliescellen van een 18 weken oude foetus
die in
1985 is geaborteerd. „Dat is weliswaar lang
geleden, maar dat maakt het er niet minder
erg
om.”
Niet dat er voor de productie van deze
vaccins bij herhaling geaborteerd weefsel
nodig is. Ook
bevat het vaccin zelf geen menselijke
cellen. De verre nakomelingen van deze
cellen worden
echter gebruikt als fabriekjes om het
dragervirus in te kweken. Dit is een
onschuldig
verkoudheidsvirus met een ingebouwd stukje
corona-DNA. Als dit virus bij iemand wordt
ingespoten, activeert dit het immuunsysteem
en bouwt het lichaam weerstand op tegen
corona
– althans, in theorie.
Bakermans voelt het als haar plicht om te
protesteren tegen deze vaccins. „Als je je
stem niet
laat horen, keur je deze werkwijze in feite
goed. Beter kun je vooraf bezwaar uiten dan
achteraf, als
de vaccins eenmaal gekozen zijn. Ze willen dat iedereen
straks aan een vaccin
meedoet. Laten ze dan ook tegemoetkomen aan
de mensen die het krijgen.”
Waarschijnlijk komen er straks meerdere
types coronavaccins op de markt. „Doe er dan
ook een
prolifevaccin bij, zou ik zeggen. Er zijn
genoeg alternatieven, zoals het vaccin van
de Franse
farmaceut Sanofi.”
Bakermans startte de petitie namens One of
Us, een stichting die zich op Europees
niveau
inspant tegen het gebruik van menselijk
embryonaal weefsel voor onderzoek. Ook in
Engeland,
Duitsland
en
België zal
de organisatie binnenkort petities lanceren
tegen vaccins gebaseerd op
geaborteerde foetussen.
Het volledige artikel:
Reformatorisch Dagblad - Maarten Costerus 24
juni 2020
Curevac mag als tweede Duitse bedrijf
corona-vaccin op mensen
testen
Innovations Origins - Maurits Kuypers
17 juni 2020
Het
biotechbedrijf Curevac uit
Tübingen krijgt als tweede Duitse bedrijf en
elfde wereldwijd groen
licht voor een klinische test met een
corona-vaccin. Dat heeft het hiervoor
verantwoordelijke
Paul-Ehrlich instituut vandaag
bekendgemaakt tijdens een gezamenlijke
persconferentie.
Het nieuws komt slechts enkele dagen nadat
de
Duitse
regering bekendmaakte dat het voor
300 miljoen euro een belang heeft genomen in
Curevac van
23%, iets wat uiterst zelden is in
de EU. Eerder dit jaar was er ook grote
interesse vanuit de VS voor een overname van
Curevac,
maar daar stak de verantwoordelijk minister
van economische zaken, Peter Altmaier, toen
gelijk
een stokje voor.
Volgens bestuursvoorzitter Franz-Werner Haas
van Curevac kan er nog deze maand begonnen
worden met testen. De proeven met dieren
zijn allemaal goed verlopen. De testen op
mensen
zullen plaatsvinden in vier Europese steden:
Tübingen, Hannover, München en Gent.
In de eerste fase zullen er 168 deelnemers
zijn, waarvan een deel een placebo krijgt
toegediend. Er wordt gewerkt met drie
verschillende doses om te kijken welke
hoeveelheid het
beste werkt. De deelnemers aan de studie
krijgen twee injecties: een op de eerste dag
van de
studie en een tweede na 29 dagen. Alle
deelnemers zullen verder tot een jaar na de
inenting
intensief worden gevolgd.
Eerste resultaten van de studie worden
verwacht in september of oktober. Voor de
definitieve
toelating moet er daarna nog een veel
grotere test plaatsvinden met minstens
10.000
deelnemers. Volgens Haas kan Curevac direct
nadat het vaccin groen licht heeft gekregen
honderden miljoenen doses produceren. In
samenwerking met enkele partners – waaronder
de
Europese Unie dat een krediet van 75 miljoen
beschikbaar stelt – denkt het bedrijf dit na
verloop van tijd op te kunnen schalen naar
“miljarden doses”.
Curevac is
het tweede Duitse bedrijf dat de klinische
fase in mag. Het andere is Biontech dat
zijn
vergunning eind april kreeg. De
internationaal meest vergevorderde vaccins
zijn volgens velen
een van de
Universiteit van
Oxford (ChAdOx1 nCoV-19) in
samenwerking met farmaconcern
AstraZeneca en een in Leiden ontwikkeld
vaccin door de firma
Janssen Biologics ,
een dochter
van Johnson & Johnson.
De
Nederlandse
regering zet tot nu toe vooral in op het
Oxford-vaccin .
Dat bleek vorige week
toen bekend werd gemaakt dat er samen met
Frankrijk, Duitsland en Italië een contract
is
gesloten voor de levering van tenminste 300
miljoen doses van de producent AstraZeneca.
Het
is onbekend hoeveel geld dit heeft gekost.
Het Oxford-vaccin bestaat uit een verzwakt
chimpansee-verkoudheidsvirus, dat is
uitgerust met het eiwit-uitsteeksel van het
coronavirus
SARS-CoV-2.
Volgens de president van het Paul-Ehrlich
instituut, Klaus Cichutek, zijn er nu in
totaal ruim 130
bedrijven of instituten bezig met een
SARS-CoV-2-vaccin. Curevac is het elfde dat
de klinische
fase ingaat. Wanneer er een vaccin voor het
grote publiek beschikbaar zal zijn, is
volgens
Cichutek moeilijk te zeggen. Zijn instituut
doet er nu in ieder geval het maximaal
mogelijke aan
om het proces van testen en toelaten zo snel
mogelijk te laten verlopen, uiteraard zonder
daarbij nodeloze risico’s te nemen.
Hij is wel positief over Curevac, onder meer
vanwege hun eerdere resultaten met een
hondsdolheid-vaccin.
Curevac werkt
net als
Biontech niet aan een klassiek
vaccin, zoals dat van de Universiteit van
Oxford en Janssen, waarbij met verzwakte
virussen wordt gewerkt. Curevac en Biontech
richten
zich op de nog vrij nieuwe mRNA-techniek.
Zij krijgen daarbij vanuit de VS
concurrentie
van Moderna .
Het volledige artikel:
Innovations Origins - Maurits Kuypers
17 juni 2020
Wetenschap onthult hoe TBC-vaccin mogelijk
ook af kan rekenen met
Covid-19
Scientias - Caroline Kraaijvanger 16 juni
2020
Eindelijk meer duidelijkheid over hoe het
vaccin ons
immuunsysteem
versterkt.
Honderd jaar geleden werd het enige
effectieve
vaccin tegen TBC
ontwikkeld. Het vaccin –
Bacillus Calmette-Guérin, of kortweg BCG –
genoemd, is sinds die tijd al aan miljarden
mensen
toegediend. En al vrij vlot bleek het vaccin
een interessante ‘bijwerking’ te hebben.
Mensen die
het vaccin toegediend kregen, waren opeens
ook veel minder vatbaar voor andere
infecties. Het
leek wel alsof het vaccin het immuunsysteem
op de één of andere manier versterkte.
Hoewel al die jaren onduidelijk bleef hoe
het vaccin er precies voor zorgde dat mensen
ook
minder vatbaar waren voor andere infecties,
besloten onderzoekers eerder dit jaar de
proef op
de som te nemen en te kijken of het ook
beschermen kon tegen COVID-19. Medisch
personeel
in onder meer het Radboudumc kreeg het
vaccin toegediend, in de hoop dat hun
immuunsysteem hen ook beter beschermen kon
tegen de door het virus SARS-CoV-2
veroorzaakte ziekte COVID-19. De resultaten
van dat onderzoek zijn er nog niet. En dus
blijft
onduidelijk of het vaccin ook enige
bescherming biedt tegen COVID-19. Maar
dankzij een nieuw
onderzoek weten wetenschappers nu wel hoe
het vaccin het immuunsysteem verandert.
Een internationaal team van onderzoekers –
waaronder ook wetenschappers van het
Radboudumc – heeft vijftien vrijwilligers
met het BCG-vaccin ingeënt. Vijf anderen
kregen een
placebo toegediend. “Drie maanden later
hebben we zowel bloed- als beenmergmonsters
van
deze personen afgenomen,” aldus onderzoeker
Mihai Netea, verbonden aan het Radboudumc.
Het onderzoek wijst uit dat er enkele
opvallende verschillen zijn tussen de
monsters afgenomen
bij de met het BCG-vaccin ingeënte personen
en de monsters afkomstig van mensen die een
placebo toegediend kregen. Zo bleken de
immuuncellen in het bloed van de mensen die
met
het echte vaccin ingeënt waren meer
cytokinen te produceren. Deze cytokinen
versterken de
immuunreactie doordat ze bijvoorbeeld andere
immuuncellen om hulp vragen en deze naar de
plaats van infectie leiden. Bovendien bleken
de immuuncellen van de personen die het BCG-
vaccin toegediend kregen, activiteit te
vertonen in heel andere genen dan de
immuuncellen van
de placebogroep, met name in genen die nodig
zijn voor de aanmaak van cytokinen.
De onderzoekers hebben ook achterhaald welke
mechanismen aan deze waargenomen
veranderingen ten grondslag liggen. Zo
blijkt het BCG-vaccin langdurige
veranderingen te
veroorzaken in de genetische programmering
van hematopoëtische stamcellen – te vinden
in
het beenmerg – waaruit simpel gezegd alle
immuuncellen voortkomen. “We hebben
vastgesteld
dat bepaald genetisch materiaal na
vaccinatie toegankelijker wordt, wat
betekent dat het vaker
door de cellen ‘gelezen’ kan worden,” aldus
onderzoeker Andreas Schlitzer, verbonden aan
de
universiteit van
Bonn . Je
moet je voorstellen dat elke menselijke cel
tienduizenden genen
herbergt die weer dienst doen als een soort
montage-instructie voor allerhande
moleculen.
Wanneer een cel een bepaald molecuul – zoals
een cytokine – wil aanmaken, moet deze op
zoek naar de juiste montage-instructie. Maar
niet alle genen of montage-instructies zijn
even
gemakkelijk te raadplegen. De BCG-vaccinatie
blijkt er echter voor te zorgen dat bepaalde
montage-instructies vele maanden of zelfs
jaren beter toegankelijk zijn. Dat geldt met
name
voor de montage-instructies die een grotere
productie van cytokines mogelijk maken. “Dit
verklaart waarom de vaccinatie leidt tot een
verbeterde immuunrespons voor een langere
periode,” stelt Netea. En waarom mensen
zelfs lang nadat de immuuncellen die ten
tijde van de
vaccinatie in het bloed circuleerden al lang
verdwenen zijn, nog steeds een krachtigere
immuunrespons vertonen in reactie op andere
infecties.
De onderzoeksresultaten kunnen ook heel
relevant zijn in de strijd tegen COVID-19.
Men hoopt
namelijk dat het vaccin op de hierboven
beschreven wijze ook de immuunrespons op
COVID-19
versterkt, waardoor de ziekte een milder
verloop kent. Onduidelijk is echter nog of
het ook
echt zo werkt; dat wordt nog uitgezocht. In
afwachting van die onderzoeken raadt het WHO
een grootschalige vaccinatie met het
BCG-vaccin af. Dat zou namelijk een
bedreiging kunnen
vormen voor de voorraden in
tuberculosegebieden. Het vaccin is zelfs na
100 jaar namelijk
nog altijd hard nodig om de ziekte waarvoor
het ontwikkeld is te bestrijden; TBC eist
nog
elk jaar meer dan een miljoen slachtoffers
en is daarmee de dodelijkste infectieziekte
ter
wereld.
Wist je dat…
…onderzoekers verwachten dat de coronacrisis
– en dan met name de afgekondigde lockdowns
– ervoor zal zorgen dat het aantal doden
door tuberculose sterk zal stijgen? Doordat
de zorg
voor TB-patiënten en op preventie gerichte
dienstverlening stil is komen te liggen,
komen er
tussen 2020 en 2025 naar schatting zo’n 1,4
miljoen extra mensen aan TB te overlijden.
In
diezelfde periode zouden er nog eens zo’n
6,3 miljoen extra mensen met TB
gediagnosticeerd
worden.
Het volledige artikel:
Scientias - Caroline Kraaijvanger 16 juni
2020
Wallonië levert cruciaal ingrediënt voor
Brits coronavaccin
De Tijd België - Jan de Schamphelaere 15
juni 2020
De actieve substantie van het coronavaccin
van de
Brits -Zweedse
farmareus AstraZeneca zal in
België
geproduceerd worden.
Het
Franse
farmabedrijf Novasep heeft daarvoor een
akkoord gesloten met AstraZeneca. Dat
farmabedrijf kocht de licentie op het vaccin
dat aan
Oxford
University werd
ontwikkeld. Grootschalige testen op
duizenden vrijwilligers zijn bezig. De
ambitie is nog dit jaar
de eerste dosissen te leveren.
Daarvoor sluit Novasep partnerschappen met
biotechbedrijven wereldwijd die helpen de
productie
op te schalen, onder meer met Oxford
Biomedica, waar Roch Doliveux - de ex-topman
van UCB
- de nieuwe voorzitter is.
Nu is ook de Belgische site van Novasep in
beeld gekomen. Novasep heeft zijn
hoofdkwartier in
Lyon, maar investeerde drie jaar geleden nog
27 miljoen euro in zijn site in
Henegouwen om de
productie van virale vectoren op te drijven.
Die worden gebruikt voor immunotherapie en
gentherapie, twee domeinen in de geneeskunde
die in opmars zijn.
Novasep zet die technologie nu ook in om een
cruciaal ingrediënt van het Oxford-vaccin
aan te
maken. Dat is een genetisch vaccin. Daarbij
wordt een onschadelijk virus gebruikt - als
virale
vector - om een stukje DNA van het
coronavirus in lichaamscellen binnen te
smokkelen, waarna
het immuunsysteem in actie schiet. Het
lichaam wapent zich zo voor als het
aangevallen wordt
door het echte coronavirus.
De aankondiging van de samenwerking volgt op
het nieuws dat
Frankrijk ,
Duitsland ,
Italië en
Nederland
het voorbije weekend een voorakkoord hebben
gesloten om 300 miljoen dosissen
van het vaccin te kopen. Ze leggen 750
miljoen euro op tafel. Ze hebben de
mogelijkheid om
uit te breiden naar 400 miljoen dosissen.
Het volledige artikel:
De Tijd België - Jan de Schamphelaere 15
juni 2020
Duitsland neemt miljoenenbelang in
ontwikkelaar coronavaccin na
pogingen van VS om vaccin exclusief te
pakken te krijgen
HLN Belgi ë
15 juni 2020
De
Duitse
overheid neemt een belang van 300 miljoen
euro in
CureVac , een biotechbedrijf dat
werkt aan een vaccin tegen het nieuwe
coronavirus. Dat heeft het Duitse ministerie
van
Economie maandag bevestigd.
Het bedrijf CureVac, gevestigd in het Duitse
Tübingen, is volop bezig met het testen van
een
vaccin tegen het coronavirus. CureVac werkt
daarvoor samen met het Paul Ehrlich
Institute for
Vaccines and Biomedical Medicines.
Pogingen van de
Amerikaanse
overheid om CureVac over te nemen,
veroorzaakten - hoewel
nooit formeel bevestigd door het Witte Huis
maar wel door het Duitse ministerie van
Volksgezondheid - politieke ophef in
Duitsland .
Volgens mediaberichten hadden de Amerikanen
1 miljard dollar (zo’n 887 miljoen euro)
geboden om de exclusieve rechten op het
vaccin van het Duitse bedrijf te
kopen. “Alleen voor
de VS”, zou de Amerikaanse president [...]
hebben benadrukt.
De Duitse overheid neemt nu voor 300 miljoen
euro een belang in het Duitse biotechbedrijf.
Daarbij krijgt de overheid een belang van 23
procent in de onderneming. De investering
werd
aangekondigd door minister van Economische
Zaken Peter Altmaier (CDU) en loopt via de
staatsontwikkelingsbank KfW. Volgens
Altmaier moet de investering de Duitse
biotechsector
versterken en zal Berlijn geen enkele
invloed hebben op de zakelijke beslissingen
van CureVac.
Duitsland heeft inmiddels nieuwe regels
ingevoerd om ongewenste buitenlandse
overnames van
farmacie- en biotechbedrijven tegen te
houden.
Het volledige artikel:
HLN Belgi ë
15 juni 2020
Nederland gaat 'zeer belangrijke rol' spelen
bij productie
veelbelovend vaccin
Het Parool - Chris van Mersbergen 13 juni
2020
Nederland
gaat een belangrijke rol spelen bij de
productie van het coronavaccin van de
universiteit van
Oxford en
farmaceut AstraZeneca. Ons land heeft samen
met
Duitsland ,
Frankrijk
en
Italië 300
miljoen doses gekocht.
Dat zegt de Nederlander Ruud Dobber, lid van
de raad van bestuur van het Brits-Zweedse
AstraZeneca. Eerder werd al bekend dat de
farmaceut voor de productie een deal had
gesloten
met het bedrijf Halix in Leiden. “Daar
worden heel aanzienlijke aantallen vaccins
geproduceerd,”
zegt Dobber, zonder exacte aantallen te
kunnen noemen.
Dobber was met een kleine groep mensen van
AstraZeneca betrokken bij de gesprekken met
Nederland en de andere drie landen. Hij
heeft lovende woorden over de ‘ontzettend
belangrijke
rol’ die Nederland speelt, en in het
bijzonder voor minister Hugo de Jonge van
Volksgezondheid.
“Hij heeft zich buitengewoon constructief
opgesteld in de gesprekken. Want het waren
gesprekken, geen onderhandelingen. Wij
willen het vaccin tegen kostprijs leveren,
en we willen
risico lopen, maar we willen niet het totale
risico lopen. Het pleit heel erg voor de
minister dat hij
samen met zijn collega’s de nek heeft
uitgestoken om ook risico te dragen.
Daarvoor wil ik mijn
dank uitspreken.”
Concreet werkt het zo dat Nederland met de
andere landen betaalt voor de vaccins die
geproduceerd zijn, of ze nou werken of niet,
zegt Dobber. “Dus als er in september tien
miljoen
doses klaar zijn, maar het blijkt niet te
werken, dan krijgen de landen daar een
rekening voor.”
Het vaccin kost overigens maar ‘enkele
euro's', omdat AstraZeneca het tegen
kostprijs zegt te
verkopen.
Minister De Jonge erkende in een reactie al
dat niet zeker is of het vaccin dat wordt
aangekocht,
ook daadwerkelijk werkt. “We wedden bewust
op meerdere paarden,” zei hij. Welke
‘paarden’ er
nog meer in beeld zijn, is nog niet bekend.
Behalve bij Halix in Leiden gaat AstraZeneca
produceren in onder meer Duitsland, Italië,
het
Verenigd Koninkrijk ,
de
Verenigde Staten (VS)
en Azië. Een deel van die productie vindt nu
al
plaats, om ervoor te zorgen dat er straks
genoeg doses beschikbaar zijn om in elk
geval een
deel van de wereld te vaccineren tegen het
coronavirus. Het vaccin is dus al af, maar
moet nog
wel uitgebreid worden getest.
De VS, dat 1,2 miljard euro investeerde in
AstraZeneca, krijgt waarschijnlijk als
eerste het vaccin,
net als het Verenigd Koninkrijk. Eind dit
jaar zijn Nederland, Duitsland, Frankrijk en
Italië aan de
beurt. Deze landen hebben al toegezegd ook
de andere EU-landen niet te zullen
vergeten. Naast de 300 miljoen doses is er
nog een optie genomen op 300 miljoen
aanvullende
doses.
Of het in Oxford ontwikkelde vaccin ook echt
gaat werken, is dus nog altijd niet zeker.
Aanvankelijk waren er ontzettend hoge
verwachtingen van het vaccin, maar die zijn
wel wat
getemperd sinds proeven met apen
tegenvielen. Toch is het al op een groep van
zo'n duizend
mensen getest. De resultaten daarvan gaven
voor de Britse gezondheidsautoriteiten
genoeg
aanleiding om door te gaan met het testen
van grotere populaties, het fase
3-onderzoek. Deze
zomer moet dat gaat gebeuren in het VK,
Brazilië en
de VS.
“Wij hebben de resultaten van de tests nog
niet mogen zien,” zegt Dobber. “Dus het is
ook voor
ons echt ontzettend spannend. Het feit dat
we van de autoriteiten verder mochten gaan
naar
fase 3, maakt ons wel heel erg hoopvol. Maar
het blijft een experiment, je weet het
uiteindelijk
nooit.”
De belangrijkste bottleneck richting een
werkend vaccin - naast de vraag of het
straks werkt - is
misschien wel het vinden van een geschikte
groep mensen om het vaccin op te testen. Nu
het
virus in veel landen wat aan het luwen is,
is dat lastig, laat AstraZeneca-CEO Pascal
Soriot
doorschemeren. “Straks hebben we een vaccin
waarvan we bijna zeker weten dat het werkt,
maar hebben we niet genoeg mensen om het op
te testen. Dat zou heel erg teleurstellend
zijn.”
Pascal Soriot, de CEO van AstraZeneca, is
blij met het initiatief van Nederland om met
de drie
andere Europese landen tot snelle aankoop
van het Britse vaccin over te gaan. “Het
leiderschap
dat deze landen hebben getoond was
ontzettend belangrijk. Doordat zij zonder de
andere
Europese landen stappen hebben gezet, is het
allemaal veel sneller gegaan. Daarvoor
moeten
we ze dankbaar zijn. We willen dat de wereld
zo snel mogelijk een vaccin heeft.”
De lof van AstraZeneca staat in schril
contrast met de kritiek van de Europese
Commissie en
sommige andere EU-landen. De commissie wil
zelf namens de lidstaten onderhandelen en
voelt
zich door de
Nederlands-Duits-Frans-Italiaanse kopgroep
in de wielen gereden. EU-commissaris
Stella Kyriakides (Volksgezondheid) riep de
vier Europese landen al op om hun
samenwerkingsverband te beëindigen en zich
aan te sluiten bij de rest van Europa. Dat
is dus
niet gebeurd.
Er is een wereldwijde wedloop gaande om een
middel te vinden dat tegen het coronavirus
beschermt. En een al even grote slag tussen
bijvoorbeeld China, de VS en Europa, om het
vaccin vervolgens meteen te bemachtigen. Het
land dat zijn bevolking als eerste kan
inenten,
kan bijvoorbeeld zijn economie sneller weer
op volle toeren laten draaien.
AstraZeneca zegt zijn best te doen om ook de
rest van de wereld niet te vergeten. Zo
worden er
ook honderden miljoenen doses geproduceerd
die verdeeld worden door
CEPI en
GAVI ,
internationale organisaties die zich
inzetten voor het beschikbaar maken van
vaccins voor arme
landen.
Maar, geven Dobber en Soriot aan: we kunnen
veel produceren, maar voor de hele wereld is
het
niet genoeg. Soriot: “We hopen nog steeds op
meerdere vaccinkandidaten die snel op grote
schaal beschikbaar zijn. Maar ik denk dat de
kans aanwezig is dat wij het samen met de
universiteit van Oxford als eerste voor
elkaar gaan krijgen.”
Het volledige artikel:
Het Parool - Chris van Mersbergen 13 juni
2020
Nederland doet mee
in aankoop 300 miljoen doses kansrijk
coronavaccin
NRC Handelsblad - Arjan Meesterburrie 13 juni
2020
15:32 uur
Nederland
krijgt mogelijk al voor het eind van het
jaar honderdduizenden doses van een vaccin
tegen het coronavirus, dat wordt ontwikkeld
door de universiteit van
Oxford en
de Brits-Zweedse
medicijnfabrikant AstraZeneca. Samen met
Duitsland ,
Frankrijk
en
Italië
koopt Nederland 300
miljoen doses van het middel om te
verspreiden over de Europese Unie, laat
minister Hugo de
Jonge van Volksgezondheid (CDA) zaterdag
weten in een brief aan de Tweede Kamer. Het
gaat
om een vaccin dat nog in de
ontwikkelingsfase is en nog niet volledig is
getest.
„Dankzij deze gezamenlijke inspanning
bestaat de kans om al eind 2020 een eerste
hoeveelheid vaccins tegen het coronavirus
beschikbaar te hebben voor Europa”, schrijft
De
Jonge aan de Tweede Kamer. „Met deze
investering kunnen direct voorbereidingen
voor
productie worden getroffen, tijdens de
ontwikkeling van het kandidaat-vaccin. Deze
ontwikkelingen lijken voorspoedig te
verlopen.”
De eerste tests op mensen zijn al gedaan en
de uitkomsten daarvan worden binnenkort
verwacht. Als het vaccin wordt goedgekeurd
door het Europees Geneesmiddelenbureau EMA,
zal
het naar rato van de bevolkingsomvang worden
verdeeld over de lidstaten van de EU. Voor
Nederland zullen dat mogelijk eind dit jaar
„enkele honderdduizenden” zijn. Ook de
Verenigde
Staten
hebben al 400 miljoen doses van het vaccin
gereserveerd.
Toch houdt De Jonge nog een slag om de arm
als het gaat om de verspreiding van het
vaccin.
Hij benadrukt in de brief dat het
ontwikkelen een proces is dat veel
onzekerheden kent: „de
kans op mislukking is in elk van de
ontwikkelfasen aanwezig. Dat betekent dat de
koplopers
van nu niet als eerste de eindstreep hoeven
te halen. De risico’s die gepaard gaan met
het
investeren in dergelijke ontwikkeltrajecten
wegen echter niet op tegen het zeer grote
maatschappelijke belang om te investeren in
deze en andere kansrijke initiatieven.”
De koop zou volgens persbureau ANP eigenlijk
vrijdag al gesloten worden, maar de Europese
Commissie en sommige andere EU-lidstaten
voelden zich gepasseerd door het
vierlandenverbond en wilden als een geheel
onderhandelen. Maar Nederland, Duitsland,
Frankrijk en Italië benadrukken dat alle
lidstaten mee mogen delen als het vaccin
beschikbaar
komt. Het is niet bekend hoeveel Nederland
en de andere drie landen betalen voor de 300
miljoen doses.
Het volledige artikel:
NRC Handelsblad - Arjan Meesterburrie 13 juni
2020
Race om eerste coronavaccin: succes en
tegenslag
Reformatorisch Dagblad - Maarten Costerus 27
mei 2020
Een goedwerkend coronavaccin: dat is de
heilige graal voor veel wetenschappers.
Wereldwijd zijn
er 113 vaccins in de maak, waarvan er nu 11
op mensen worden getest. Enkele koplopers
eruitgelicht.
Eerst een tegenvaller: een vaccin ontwikkeld
door een onderzoeksgroep van de
gerenommeerde
universiteit van
Oxford .
Toen vorige week de technische details van
de studie naar buiten
kwamen, bleken de resultaten vies tegen te
vallen. De gevaccineerde apen hadden
evenveel
virus in hun neus als niet-ingeënte dieren.
Intussen gaat het onderzoek naar dit middel
bij
mensen gewoon door. Ook heeft de Britse
overheid aangegeven de productie van 30
miljoen
vaccins op zich te willen nemen. In India is
een grote farmaceut het middel zelfs al aan
het
maken.
Drie andere vaccins lijken meer kans van
slagen te hebben:
Ad5-nCoV
van een
onderzoeksinstituut in Peking,
mRNA-1273
van het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna
Therapeutics en
BNT162 van
de Duitse farmaceuten BioNTech en Pfizer.
Deze vaccins kwamen
goed door de dierproeven heen en worden nu
op mensen getest. Alle drie de vaccins
berusten
op hetzelfde principe: ze bevatten
genetische instructies voor de uitsteeksels
–de spikes– van
het coronavirus. Als het vaccin in het
lichaam wordt ingespoten, instrueert het
cellen om kopieën
van de spike-eiwitten te maken. Immuuncellen
leren zo de uitsteeksels beter te herkennen
en
kunnen bij een virusinfectie –hopelijk– snel
in actie komen.
1
Bij het
Chinese vaccin
is de eerste klinische studie achter de rug.
Daarbij kregen 108 gezonde
vrijwilligers een lage, gemiddelde of hoge
dosis toegediend. Twee weken later lieten
alle
deelnemers een zekere mate van een
immuunrespons tegen het virus zien. Na 28
dagen had
bijna iedereen antilichamen in het bloed die
binden aan het coronavirus. Inmiddels zijn
de
Chinese wetenschappers een vervolgonderzoek
bij 500 deelnemers gestart. Hierin wordt
onder
meer gekeken naar de bijwerkingen van het
vaccin tot zes maanden na toediening.
2
Ook het
Amerikaanse vaccin
mRNA-1273 lijkt effectief. Proefpersonen die
het vaccin kregen,
maakten volgens de producent minstens zoveel
antistoffen tegen het virus aan als mensen
die daadwerkelijk het virus hebben
opgelopen.
3
Het
Duitse project
–met de pretentieuze naam ”Lightspeed”–
loopt nu bij 200 gezonde
proefpersonen. Hierbij wordt onder meer
onderzocht welke van vier varianten het
beste werkt.
Ontwikkeling vaccin roept ethische vragen op
De ontwikkeling van een vaccin, die door de
meeste wetenschappers en politici wordt
toegejuicht, plaatst voor allerlei ethische
vragen. Zo maakt de NPV zich zorgen over
bepaalde
vaccins
waarbij gebruik wordt gemaakt van cellen uit
geaborteerde foetussen. In
deze cellijnen worden zogenaamde
dragervirussen vermenigvuldigd die genetisch
materiaal van
het coronavirus bevatten.
Om mensen die tegen abortus zijn niet voor
extra dilemma’s te plaatsen, pleit de NPV
[Nederlandse Patiëntenvereniging] voor het
ontwikkelen van prolife-vaccins die niet
berusten op
deze foetale cellijnen.
De reformatorische ethicus prof. Henk
Jochemsen merkte in een eerder interview met
het RD op
dat de cellijnen die vaccinproducenten
gebruiken over het algemeen zo ver afstaan
van het
oorspronkelijke geaborteerde weefsel dat ze
ethisch niet meer belast zijn door de
abortus.
Het volledige artikel:
Reformatorisch Dagblad - Maarten Costerus 27
mei 2020
Hepatitus-c medicijnen veelbelovende
kandidaten voor corona-vaccin
Innovation Origins - Petra Wiesmayer 27 mei
2020
Duitse
onderzoekers van de Johannes Gutenberg
Universiteit in Mainz (JGU) zijn mogelijk
ook
op het spoor van een geneesmiddel dat zou
kunnen helpen tegen COVID-19. Ze onderzoeken
momenteel het effect van
hepatitis C-medicijnen
in uitgebreide berekeningen met behulp van
de MOGON II-supercomputer. Dat is een van de
krachtigste computers ter wereld. In hun
studie,
die op de website van de
WHO is
gepubliceerd, hebben zij gesimuleerd hoe
ongeveer 42.000
stoffen die in openbare databanken zijn
opgenomen, zich binden aan bepaalde eiwitten
van
SARS-CoV-2 en zo de voortplanting of zelfs
de penetratie van het virus in het menselijk
lichaam
afremmen.
“Deze methode van computersimulatie, bekend
als moleculair docking en al jaren erkend,
is
veel sneller en goedkoper dan
laboratoriumexperimenten”, verklaart Prof.
Dr. Thomas Efferth
van het Instituut voor Farmaceutische en
Biomedische Wetenschappen van de JGU, die de
studie leidde. “Voor zover wij weten, zijn
wij de eerste die moleculaire docking hebben
toegepast
in verband met SARS-CoV-2. En dat we daarmee
verschillende goedgekeurde hepatitis C
medicijnen hebben ontdekt als bijzonder
veelbelovende kandidaten, is sensationeel.”
Op basis van 30 miljard individuele
berekeningen in de loop van twee maanden,
hebben de
wetenschappers ontdekt dat stoffen uit de
hepatitis C-middelen simeprevir,
paritaprevir,
Grazoprevir en velpatasvir “met een hoge
waarschijnlijkheid” zich zeer sterk aan
SARS-CoV-2
binden en dus mogelijk een infectie kunnen
voorkomen. “Dit wordt ook ondersteund door
het
feit dat SARS-CoV-2, net als het hepatitis
C-virus, een zogenaamd eenstrengs RNA-virus
is,
d.w.z. een virus van hetzelfde type”, aldus
Efferth.
Daarnaast is volgens de onderzoekers een
natuurlijke stof uit de
Japanse
kamperfoelie , die in
Azië al wordt gebruikt voor de behandeling
van diverse andere ziekten, ook effectief
tegen
SARS-CoV-2. “Onze resultaten moeten nu
worden geverifieerd door middel van
laboratoriumexperimenten en klinische
studies,” benadrukt Efferth. Moleculaire
docking is al
met succes gebruikt in de zoektocht naar
werkzame stoffen tegen de coronavirussen
MERS-CoV
en SARS-CoV.
Het volledige artikel:
Innovation Origins - Petra Wiesmayer 27 mei
2020
V accin
tegen corona komt steeds dichterbij
Innovation Origins - Arnoud Cornelissen 18 mei 2020
De presentatie van een werkend middel tegen
COVID-19 komt steeds dichterbij. Over de
hele
wereld zijn klinische proeven nu aanstaande.
In het
Verenigd Koninkrijk
staat farmareus
AstraZeneca in de startblokken om voor de
hele wereld 100 miljoen dosis vaccin te
produceren.
Dat vaccin is ontwikkeld aan
Oxford University
en wordt op dit moment getest. De Britse
overheid heeft £65.5 miljoen aan
financiering toegezegd. In
Frankfurt
hebben
wetenschappers van de Goethe-Universität en
het Universiteitsziekenhuis in Frankfurt
diverse
middelen getest die de vermeerdering van het
coronavirus vertragen of zelf stoppen. Op
basis daarvan gaan in
Amerika en
Canada snel
klinische tests van start.
Dr. Alexander Douglas, de leider van de onderzoeksgroep
in Oxford
heeft ontwikkeld stelt dat de grootschalige
productie van de in Oxford ontwikkelde
vaccins
dankzij de Britse financiering onmiddellijk
van start kan gaan als de laatste tests
positief
verlopen. De verwachting is dat volgende
maand daarover al duidelijkheid is. Het
vaccin zou
dan in september beschikbaar kunnen zijn.
Begin dit jaar ontwikkelde de afdeling
Medische Virologie van het Universitair
Ziekenhuis
Frankfurt een celcultuurmodel voor het
SARS-CoV-2-virus. Wetenschappers slaagden
erin het
virus in een darmcelketen te kweken. Met
behulp van een techniek die is ontwikkeld
aan het
Instituut voor Biochemie II van de
Goethe-universiteit van Frankfurt, konden
onderzoekers
van beide instituten laten zien hoe het
SARS-CoV-2-virus de gastheercel verandert.
De
wetenschappers gebruikten een speciale vorm
van massaspectrometrie, die ze nog maar
enkele
maanden geleden hadden ontwikkeld. dat is de
zogenaamde mePROD-methode.
De resultaten geven een beeld van het
verloop van een SARS-CoV-2 infectie. Terwijl
veel
virussen de reguliere eiwitproductie van hun
gastheer stilleggen ten gunste van virale
eiwitten,
heeft SARS-CoV-2 slechts een gering effect
op de eiwitproductie van de gastheercellen.
In plaats
daarvan lijkt het virus te leiden tot een
toename van de eiwitsynthesemachine. De
virale eiwitten
lijken te worden geproduceerd in
concurrentie met de eiwitten van de
gastheercel. De
onderzoekers vermoedden dat dit een zwak
punt was en waren daadwerkelijk in staat om
de
proliferatie van het virus aanzienlijk te
verminderen door gebruik te maken van
remmers voor
de productie van eiwitten
(translatieremmers).
24 uur na de infectie veroorzaakt het virus
opvallende veranderingen in de samenstelling
van
de gastheercel-eiwitten. Terwijl het
cholesterolgehalte daalt, nemen de
activiteiten in het
koolhydraatmetabolisme en in de productie
van RNA voor de productie van eiwitten toe.
Zo
konden de wetenschappers de virusreplicatie
in de gekweekte cellen met succes stoppen
door
deze processen te remmen. Het gebruik van
een middel dat de productie van nieuwe
bouwstenen voor viraal genetisch materiaal
remt, was eveneens succesvol.
Onder de werkzame stoffen die de
virusvermenigvuldiging in de Frankfurtse
celcultuur hebben
tegengehouden, bevindt zich
2-deoxy-D-glucose (2-DG), dat rechtstreeks
interfereert met het
koolhydraatmetabolisme dat nodig is voor de
virusvermenigvuldiging. Het Amerikaanse
bedrijf
Moleculin Biotech heeft een werkzame stof
met de naam
WP1122 , die vergelijkbaar is met
2-
DG, een prodrug. Op basis van de resultaten
van de in Frankfurt gevestigde
wetenschappers
zegt Moleculin Biotech dat het deze stof al
aan het voorbereiden is voor klinische
proeven.
Op basis van een andere van de in Frankfurt
geteste werkzame stoffen, ribavirin, start
het
Canadese bedrijf Bausch Health Americas nu
een klinische studie met 50 testpersonen.
Prof. Jindrich Cinatl van het Instituut voor
Medische Virologie legt uit: “Het
succesvolle gebruik
van werkzame stoffen tegen SARS-CoV-2, die
bestanddelen zijn van reeds goedgekeurde
geneesmiddelen, is een grote kans om het
virus te bestrijden. Dergelijke verbindingen
zijn al
goed gekarakteriseerd en we weten hoe ze
door patiënten worden getolereerd. Daarom
wordt
momenteel wereldwijd gezocht naar dergelijke
actieve bestanddelen. In de race tegen de
klok kan ons werk een belangrijke bijdrage
leveren aan het bepalen in welke richtingen
deze
zoektocht het snelste succes belooft.”
Het volledige artikel:
Innovation Origins - Arnoud Cornelissen 18 mei 2020
'Onze missie: de hele wereld een vaccin'
NRC Handelsblad - Michel Kerres 14 mei 2020
Frederik Kristensen Plaatsvervangend
directeur Cepi Fondswervend instituut Cepi
wil
coronavaccins gelijkwaardig monidaal
distribueren. Nederland maakte 50 miljoen
euro over.
Het zou zomaar kunnen uitgroeien tot een
nieuw type nationalisme:
vaccinenationalisme. De
eerste lading van een Covid-19-vaccin, dat
farmaciebedrijf Sanofi hoopt te produceren,
zal naar
de Amerikanen gaan. Want, zei ceo Paul
Hudson, die gaven als eersten geld. De VS
hebben
heel duidelijke verwachtingen, zei Hudson
woensdag tegen persbureau Bloomberg. „De
Amerikaanse overheid heeft het recht op de
grootste vooruit-bestelling, omdat het
investeerde in het risico.”
[NOS
live blog 14 mei 2020:
Topman Franse farmaceut zegt sorry:
coronavaccin niet als eerste
naar Amerika]
Een vaccin dat aan de universiteit van
Oxford wordt ontwikkeld, zal eerst in het
Verenigd
Koninkrijk
worden uitgedeeld, aldus Pascal Soriot, de
baas van AstraZeneca dat het ‘Oxford-
vaccin’ zal produceren. De Britse overheid
investeert miljoenen in het onderzoek.
Cepi, de Coalition for Epidemic Preparedness
Innnovation, is opgericht in 2017, nadat de
wereld
van de ebola-uitbraak had geleerd dat de
productie van vaccins niet alleen aan de
markt
overgelaten kan worden, zegt Frederik
Kristensen, tweede man van de in
Oslo
gevestigde
organisatie. „Als je niet weet of een virus
terugkomt en hoe groot de ziekte zal worden,
zijn
grote investeringen moeilijk te verdedigen.
De les was dat geld uit de privésector
gecombineerd
moest worden met publiek geld en giften van
filantropen.”
Noorwegen ,
India ,
Duitsland ,
de
Gates-foundation en de Wellcome Trust legden
bijna 500 miljoen dollar in en lanceerden
Cepi
op het World Economic Forum in Davos.
Cepi is dus opgericht voor een noodsituatie
als deze. Toen Covid-19 toesloeg,
financierde de
organisatie al onderzoek naar Covid-achtigen
en naar generieke technologie voor
vaccinontwikkeling. Vervolgens koos het uit
vijftig projecten negen veelbelovende
onderzoeken
die geld kregen. Selectiecriteria: is het
project wetenschappelijk goed gefundeerd?
Zal het vaccin
veilig zijn? Kan het snel worden ontwikkeld,
en op grote schaal? En wellicht de
belangrijkste:
„Zijn de partners in het project bereid het
vaccin mondiaal beschikbaar te stellen?”
Volledig
interview:
NRC Handelsblad - Michel Kerres 14 mei 2020
Nederlands coronamedicijn mogelijk over een
halfjaar beschikbaar
voor patiënten
AD - Chris van Mersbergen 14 mei 2020
Onderzoekers van de Universiteit Utrecht (UU)
en Erasmus MC in Rotterdam hebben goede
hoop dat ze een medicijn tegen Covid-19
hebben gevonden. Dat bevestigde de Utrechtse
onderzoeksleider Berend-Jan Bosch vanavond
tijdens een online persconferentie.
Bosch claimt een
antilichaam
te hebben gevonden dat zowel werkt tegen het
huidige coronavirus
als tegen SARS, het coronavirus dat in 2002
rondwaarde in delen van de wereld. ,,We zijn
er
nog niet, er moeten nog stappen worden
genomen, maar dit is een heel bemoedigende
stap",
zegt de viroloog, die zich al meer dan
twintig jaar verdiept in coronavirussen.
De Utrechtse onderzoeker zegt dat het middel
in het meest gunstige scenario binnen zes
maanden aan patiënten toegediend kan worden.
,,Maar dan moet alles wel gaan zoals we
willen.”
Bosch zocht de afgelopen maanden samen met
collega's Frank Grosveld en Bart Haagmans
van
het Erasmus MC in Rotterdam en Ab Osterhaus
(Tierärztliche Hochschule in
Hannover )
en het
bedrijf
Harbour Biomed
naar een antilichaam dat verspreiding van
het coronavirus in iemands
lichaam kan tegenhouden. Uiteindelijk bleken
de onderzoekers al een werkend antilichaam
uit
2018 op de plank te hebben liggen: 47D11,
dat tijdens een eerder onderzoek ontwikkeld
was bij
genetisch gemodificeerde muizen.
De bevindingen van de Nederlandse
onderzoekers werden vorige week gepubliceerd
in het
wetenschappelijke tijdschrift Nature. Het
antilichaam bestaat uit in het laboratorium
gemaakte
eiwitten, die lijken op natuurlijke
eiwitten. Het antilichaam bindt zich in
iemands lichaam aan
het virus. Het immuunsysteem herkent de
gebonden antilichamen en vernietigt de
doelwitten.
,,Zoals een aantal politiemannen een dief in
de kladden grijpt", zegt Bosch.
Op die manier kan het antilichaam voorkomen
dat het virus een cel binnendringt en mensen
ziek worden. Bij zieke mensen kan het
antilichaam ervoor zorgen dat het virus zich
niet verder
verspreidt in het lichaam. Het is een
medicijn, geen vaccin dat mensen voor
langere tijd
beschermt tegen het virus.
In wetenschappelijke kringen wordt de
Nederlandse ontdekking omschreven als een
‘vroege
maar veelbelovende stap in het zoeken naar
behandelingen en het tegengaan van de
verspreiding van de pandemie’. Ook in
Israël
claimen onderzoekers een antilichaam tegen
het
coronavirus te hebben gevonden. Bosch zegt
het alleen maar toe te juichen dat andere
wetenschappers ook succes boeken. ,,Of ons
antilichaam het beste is, weet ik niet eens
zeker. Hoe meer antilichamen er gevonden
worden, hoe beter.”
Dat het antilichaam ook werkt tegen het
SARS-virus uit 2002, geeft Bosch de hoop dat
er een
middel kan worden ontwikkeld dat ingezet kan
worden tegen coronavirussen in het algemeen.
Als de komende periode blijkt dat het
antilichaam behalve bij dieren ook werkt bij
mensen –
zover is het dus nog niet – kan het binnen
een halfjaar worden omgezet in een werkend
medicijn, verwachten de onderzoekers. Grote
farmaceuten bieden zich al aan om mee te
helpen bij studies naar veiligheid bij
toediening aan mensen en om de productie
voor hun
rekening te nemen. Maar of die productie op
grote schaal gaat plaatsvinden, is ook
afhankelijk van de vraag hoezeer de wereld
dan nog worstelt met de coronapandemie.
Bosch geeft aan dat een antilichaam tegen
een chronische of langdurige ziekte voor
marktpartijen ook aantrekkelijker is dan
tegen een infectieziekte. ,,Bij een
chronische ziekte
kun je het veel vaker toedienen dan bij
corona, waar sprake is van een korter
ziekteproces.
Maar gezien de omvang van de huidige
pandemie is het antilichaam dat wij ontdekt
hebben
natuurlijk ontzettend belangrijk.”
Volledig artikel en volledige online
persconferentie:
AD - Chris van Mersbergen 14 mei 2020
Team van de Hebreeuwse Universiteit leert oud medicijn nieuwe
trucs
tegen coronavirus
Joods.nl 7 mei
2020
Onderzoekers van de Hebreeuwse Universiteit
in
Jeruzalem
hebben een injecteerbaar
antibioticum ontwikkeld met een nieuw
werkingsmechanisme, dat een aanzienlijke
impact
kan hebben op de morbiditeit tijdens
pandemieën zoals COVID-19, kondigde Yissum,
het
technologiebedrijf van de Hebreeuwse
Universiteit aan.
Het antibioticum Mupirocine
Universiteit om intraveneuze toediening
mogelijk te maken, en daarmee creëerden ze
nieuwe
eigenschappen om resistente bacteriën te
bestrijden. Volgens sommige onderzoeken
betrof
bijna 50% van de sterfgevallen als gevolg
van COVID-19 secundaire bacteriële
infecties.
De onderzoekers van de Hebreeuwse
Universiteit hebben de behandeling
ontwikkeld als
onderdeel van een baanbrekend onderzoek dat
is uitgevoerd met hun
Duitse
collega’s van
het Helmholtz Center for Infection Research
(HZI).
Volledig artikel:
Joods.nl 7 mei
2020
Deze coronavaccins worden nu op mensen
getest
nu.nl 2 mei 2020
Uit een overzicht van gezondheidsorganisatie
WHO blijkt
dat er op dit moment meer dan
honderd kandidaat-vaccins
zijn, waarvan er acht op mensen getest mogen
worden. De
universiteit van Oxford loopt hierin voorop
en liet deze week weten dat ze hoopt dat ze
in
september al een werkend vaccin kan
produceren.
1
University of Oxford -
Verenigd Koninkrijk
Op 24 april 2020 begon een onderzoeksgroep
van de University of Oxford in het Verenigd
Koninkrijk als eerste in Europa met een
relatief groot
onderzoek naar
de werkzaamheid van
een kandidaat-vaccin tegen COVID-19. Aan het
onderzoek doen ruim elfhonderd mensen mee.
De techniek die de onderzoekers gebruiken
voor dit kandidaat-vaccin werd vorig jaar al
veilig
bevonden voor een virus dat lijkt op het
coronavirus: MERS. Daarom kan de
onderzoeksgroep
dit vaccin snel op een relatief grote groep
mensen testen. De onderzoekers zullen ook in
dit
onderzoek kijken of het vaccin veilig is én
of het daadwerkelijk beschermt tegen
besmetting
met het coronavirus. De onderzoekers
vertelden
The New York Times dat
ze het mogelijk al in
september kunnen gaan produceren als het
vaccin effectief blijkt. Onderzoek waarbij
zes
resusaapjes met dit kandidaat-vaccin werden
ingespoten, liet positieve resultaten zien.
Na
vaccinatie werden de aapjes blootgesteld aan
het grote hoeveelheden van het coronavirus
en
hier werden ze, in tegenstelling tot
ongevaccineerde aapjes, niet ziek van.
2
CanSino Biologics Inc./Beijing Institute of
Biotechnology -
China
3
BioNTech/Fosun Pharma/Pfizer -
Duitsland
4
INOVIO Pharmaceuticals -
Verenigde Staten
5
Sinopharm -
China
6
Sinovac -
China
7
Moderna/NIAID -
Verenigde Staten
Volledig artikel:
nu.nl 2 mei 2020
Duitsers zetten nieuwe techniek in bij race
om het vaccin
Trouw - Kim Deen 25 april 2020
De race naar een vaccin tegen corona is in
volle gang. Duitse bedrijven gaan voorop met
een
nieuwe techniek die het mogelijk maakt heel
snel veel vaccins te produceren.
In Europa heeft ook het Duitse bedrijf
BioNTech, dat werkt met de veelbelovende
mRNA-
techniek, deze week goedkeuring gekregen om
dergelijke testen te doen. Duitsland wordt
internationaal als koploper gezien als het
gaat om deze techniek. Het Duitse bedrijf
Curevac
werkte er als een van de eerste mee en het
bedrijf BioNtech maakt er een beloftevolle
variant
op.
Het ontwikkelingsproces van een vaccin kan
wat ingekort worden, maar niet veel, zegt
Klaus
Cichutek, directeur van het
Paul-Ehrlich-Institut, dat in Duitsland
verantwoordelijk is voor het
goedkeuren van klinische testen, vaccins en
medicijnen. “We hebben een snelle aanpak van
Covid-19 nodig, maar we moeten erg
voorzichtig zijn.” Het laatste wat een
overheid wil is
grootschalig een vaccin uitbrengen dat
schadelijker blijkt te zijn dan het virus
zelf.
De mRNA-techniek is in de ontwikkelingsfase
gebonden aan dezelfde tijdrovende
procedures,
maar
grote winst is te boeken in de productie,
die snel opgeschaald kan worden.
Volledig artikel:
Trouw - Kim Deen 25 april 2020
De voorzitter van de Europese Commissie,
Ursula von der Leyen, denkt dat tegen het
einde van
het jaar een vaccin is ontwikkeld tegen het
coronavirus. Volgens Von der Leyen zijn twee
van de
meest veelbelovende onderzoeksteams in
Europa bezig met het ontwikkelen van een
vaccin.
1
Von der Leyen richt haar hoop op twee Duitse
onderzoeken naar een vaccin. Het eerste
wordt
verricht in Tübingen, door
Curevac . Het
farmaciebedrijf werkt sinds januari aan de
ontwikkeling
van een vaccin. CureVac haalde vorige maand
het wereldnieuws toen werd gemeld dat
[de US president] de exclusieve rechten wilde
kopen van het onderzoek. De Europese Unie
trok
meteen de banden aan met het bedrijf. Het
gaf CureVac een subsidie van 80 miljoen
euro.
2
Het tweede veelbelovende onderzoek in
Duitsland wordt verricht aan de
Medizinischen Hochschule
Hannover, onder leiding van professor
Christoph Schindler. Daar is al begonnen met
de eerste
klinische studie. Het team in Hannover
vestigt zijn hoop op ‘VPM 1002’ dat
oorspronkelijk is
ontwikkeld voor de bestrijding van
tuberculose. Het middel zorgt ervoor dat het
afweersysteem
in het lichaam een enorme boost krijgt. ,,In
het ideale geval kan het middel ervoor
zorgen dat
je van het coronavirus niet ziek wordt’’.
,,VPM 1002 traint witte bloedlichaampjes.
Als het coronavirus de longen aanvalt,
worden deze
‘soldaatjes’ actief en voorkomen ze dat het
virus zich verspreidt.’’ Of dat inderdaad zo
functioneert, wordt getest op 1000
proefpersonen. Het gaat om artsen en
verpleegkundigen die
met het coronavirus in aanraking komen. De
eerste inentingen voor de proef kunnen nog
deze
maand beginnen,
Volledig
artikel:
AD
- Hans van Zon, Bonne Kerstens
Het Duitse laboratorium
Curevac lanceert in
juni de klinische testen van zijn vaccin
tegen het
coronavirus
in Duitsland en België. Dat zegt Jean
Stéphenne, de nieuwe voorzitter van de raad
van toezicht.
De studie vindt plaats bij volwassenen in
goede gezondheid en die niet aan het
coronavirus zijn
blootgesteld. Daarna volgen mensen die wel
zijn blootgesteld, en vervolgens ouderen,
die meer
risico lopen. Bedoeling is de types
antilichamen te bestuderen, maar ook te
begrijpen wat de
immuunreactie
is. Bij de studie zullen 2.000 tot 3.000
mensen betrokken zijn, “onder wie
Belgen”.
CureVac heeft daarnaast nog twee tot drie
andere kandidaat-vaccins, zou het eerste
niet
werkzaam zijn.
Volledig
artikel:
De Correspondent -
Rosanne
Hertzberger
Patiënten die zeer ernstig ziek zijn wegens
een besmetting met het nieuwe coronavirus,
kunnen
net als in
België
binnenkort ook in
Duitsland
behandeling krijgen met het nog niet
goedgekeurde
middel
remdesivir .
Het Duitse geneesmiddeleninstituut (BfArM)
heeft het licht daarvoor op groen
gezet.
Remdesivir wordt in België al gebruikt bij
ernstige zieke patiënten in ziekenhuizen, in
het kader
van klinische proeven en voor gebruik in
medische noodprogramma’s en gebruik bij
schrijnende
gevallen, zo verluidde bij het Belgische
Federaal Geneesmiddelenagentschap (FAGG).
Volledig artikel:
HLN
Over de hele
wereld werken wetenschappers aan vaccins tegen Covid-19.
Wetenschappers van
het Max Planck
Instituut voor Biofysica in Frankfurt am Main denken dat de
oplossing ligt in de
stekelige
buitenkant van het coronavirus. Daaraan zou zich een werkzame
stof kunnen hechten
die het virus
uitschakelt.
Het
coronavirus dankt zijn naam aan die glycoproteïnespieken. Dit
molecuul steekt uit de virus-
omhulsel omhoog
als de tanden van een kroon. De onderzoekers willen de structuur
van dit eiwit
nader te
onderzoeken en zo potentiële doelwitten voor antilichamen en
remmers te vinden.
Precieze
informatie over waar en hoe het SARS-CoV-2-virus zou kunnen
worden aangevallen, is
een belangrijke
voorwaarde voor de ontwikkeling van nieuwe vaccins en
geneesmiddelen.
Volledig artikel:
Innovation Origins
Volgens de NOS zijn er wereldwijd al ruim 40
bedrijven en academische instellingen die
werken
aan een vaccin. De ‘race’ is dus in volle
gang.
Vier bedrijven die volgens experts voorop
lopen in de ontwikkeling van een
coronavaccin:
1
Moderna : biotechbedrijf
uit Boston
( VS )
die in de Amerikaanse stad Seattle als
eerste is gestart
met klinische tests.
2
Janssen Biologics : dochterbedrijf
van Johnson & Johnson die op basis van
dierproeven een
geschikt kandidaat-vaccin heeft
geselecteerd.
3
Pfizer
&
BioNTech SE : Amerikaans
en Duits bedrijf die samenwerken bij de
ontwikkeling van
een vaccin.
4
CureVac
Een eerste belangrijke stap naar een vaccin
werd gezet door het Peter Doherty Institute
for
Infection and Immunity in
Australië .
Door de onderzoekers werden vier soorten
immuuncellen
geïdentificeerd die COVID-19 kunnen
bestrijden. Dit is belangrijke informatie,
want een vaccin
moet precies dezelfde immuuncellen
activeren.
Science Alert
Volgens onderzoekers van de Johns Hopkins
University Applied Physics Laboratory
muteert het
coronavirus zich nauwelijks. Dat is goed
nieuws voor de ontwikkeling van een vaccin,
omdat deze
dan langdurig bescherming biedt. Zo muteert
het griepvirus zich veel sneller. Vaccins
die
daarvoor worden ontwikkeld, bieden dan ook
slechts tijdelijk bescherming. Vandaar dat
veel
kwetsbaren ieder jaar een griepprik krijgen.
New York Post
Volledig artikel:
Zorgwijzer - Koen Kuijper
Coronapatiënten
krijgen bloedplasma met antistoffen. De grote vraag:
gaat het werken?
De Volkskrant - Ellen de Visser 5 april 2020
Afgelopen week hebben de eerste genezen
patiënten bloedplasma gedoneerd met
daarin
antistoffen die zij tegen het virus
hebben aangemaakt, in de hoop dat het
kan fungeren als
een soort levend medicijn voor ernstig
zieken.
Het plasma gaat
naar minstens zeventien ziekenhuizen, waar patiënten het via een
infuus
krijgen
toegediend. In tal van landen wordt de behandeling de aankomende
weken in
sneltreinvaart
beproefd. De
Amerikaanse gezondheidsdienst
FDA heeft het Rode Kruis vrijdag
opdracht gegeven
gegeven om in het hele land bloed in te zamelen en ook in
China , Duitsland
België en
Frankrijk wordt plasma
inmiddels gezien als een potentieel geneesmiddel.
Het idee erachter
is logisch en heet passieve immuniteit. Als patiënten zelf
onvoldoende
antistoffen tegen
het virus aanmaken en dus ernstig ziek worden, zijn ze misschien
gebaat bij
die van een ander.
Het zou een tijdelijke oplossing kunnen bieden, om permanent
beschermd
te zijn moet het
lichaam worden getraind om zelf die stoffen aan te maken. Maar
zolang er
geen medicijnen in
beeld zijn en vaccins op zich laten wachten, kan zo
mogelijk tijd worden
gewonnen en de
druk op de ziekenhuizen worden verminderd.
In het Leidse LUMC
werkt hoogleraar klinische transfusiegeneeskunde Jaap Jan
Zwaginga aan
een protocol voor
vijf academische ziekenhuizen die het bloedplasma naar
verwachting over een
paar weken gaan
inzetten op de verpleegafdelingen. Het Rotterdamse Erasmus MC
geeft leiding
aan een studie in
twaalf tot vijftien ziekenhuizen, bij patiënten op de ic.
Mogelijk doen ook
Belgische
ziekenhuizen mee.
Chinese artsen
hebben de afgelopen maanden plasma met antistoffen gegeven aan
enkele
honderden
patiënten met covid-19. Hun onderzoek bij de eerste tien
patiënten (gepubliceerd
maar nog niet door
collega-wetenschappers beoordeeld) levert opmerkelijk resultaten
op: na
drie dagen ging
het aanzienlijk beter met de patiënten, bij zeven van hen was
het virus niet
meer in het bloed
terug te vinden.
Ook vrouwen mogen
doneren, terwijl normaal gesproken hun bloedplasma niet
rechtstreeks aan
patiënten wordt
gegeven omdat dan soms een afweerreactie optreedt. Nu de nood
aan de man
is, wordt een
uitzondering gemaakt.
Volledig artikel:
De Volkskrant - Ellen de Visser 5 april 2020
Zo’n 200 ernstig zieke coronapatiënten in
Oostenrijk ,
Duitsland
en
Denemarken
krijgen een
nieuw medicijn toegediend. De werkzame stof
daarvan is APN01. In eerdere tests met
vrijwilligers is al gebleken dat het middel
veilig is en dat mensen het goed verdragen.
De praktijktest wordt uitgevoerd door het
Weense biotechnologiebedrijf Apeiron.
De oprichter van Apeiron, Josef Penninger,
begon al 15 jaar geleden met onderzoek naar
APN01. De werkzame stof was eigenlijk
bedoeld voor de behandeling van acute
longziekten.
Zoals recentelijk is aangetoond, is de
belangrijkste doodsoorzaak bij Covid-19 het
acute
ademnoodsyndroom (ARDS).
Het actieve ingrediënt is een synthetisch
enzym met een dubbele werking potentieel:
het kan
coronavirusinfectie (SARS-CoV-2) in de
cellen blokkeren en ontstekingsreacties in
de longen
verminderen. APN01 (rhACE2) bevat de
receptor ACE2, die essentieel is voor de
besmettingsweg
die door de eerste SARS-epidemie in 2003
werd geactiveerd. De nieuwe coronavirusstam
SARS-
CoV-2 heeft ook de ACE2-receptor nodig om
menselijke cellen te infecteren, zegt
Penninger
die lesgeeft aan de Universiteit van British
Columbia. De recombinante ACE2 in zijn
werkzame
stof blokkeert het virus en beschermt de
organen.
Op de Oostenrijkse televisiezender ORF legde
de wetenschapper uit dat de werkzame stof
het
virus eigenlijk voor de gek houdt. Het
middel imiteert het enzym dat het virus
gebruikt om
cellen te penetreren. Als gevolg daarvan is
het virus gebonden aan de werkzame stof
APN01 in
plaats van aan het oppervlak van een cel.
Dit voorkomt dat het virus de cellen
infecteert en het
wordt vervolgens uitgescheiden met het
medicijn.
De ACE2-receptor vindt zijn genexpressie
zowel in het slijmvlies van de ademwegen als
in het
longweefsel. Dit is de toegangsroute
waarlangs het SARS-CoV-2-virus de cellen
infecteert.
Tegelijkertijd is ACE2 ook de kritische
receptor voor het binnendringen van
SARS-CoV-2 in
menselijke cellen. De behandeling met
recombinante menselijke ACE2 kan daarom niet
alleen
worden gebruikt om de virussen in het bloed
te remmen, maar ook om de longen en andere
organen
te beschermen tegen letsel. APN01 wordt
intraveneus toegediend als infuus.
Penninger verwacht dat de resultaten van de
centrale klinische studie tegen de zomer
zullen
worden geëvalueerd. Als de prognoses correct
zijn, zal de onderneming overgaan tot de
wereldwijde goedkeuring van de werkzame stof
APN01. Er zullen dan geen belemmeringen meer
zijn voor het gebruik van APN01. De stof is
al in productie, vertelde de onderzoeker aan
Oostenrijkse media.
Het onderzoek
staat onder leiding van Henning
Bundgaard, verbonden aan de Faculty of
Health
and Medical Sciences der Universität
Kopenhagen.
Andere onderzoekscentra:
Universitätsklinikum Hamburg Eppendorf en
het Klinikum rechts der
Isar der Technischen; Universität München in
Duitsland, de Medizinische Universität Wien,
en
het Kaiser-Franz-Josef-Spital in Wenen, de Medizinische
Universität Innsbruck, en de
Universitätsklinikum Salzburg in Oostenrijk
en de Deense ziekenhuizen National
University
Hospital, das Rigshospitalet Kopenhagen, Herlev
Gentofte Hospital, Hvidovre Hospital en
Nordsjællands Hospital Hillerød.
Volledig artikel:
Innovation
Origins - Hildegard Suntinger
Wetenschappers van de TU Freiberg doen al
enkele jaren onderzoek naar de zeesponssoort
Aplysina aerophoba, die van nature
antivirale stoffen produceert. Deze unieke
stof kan zowel
de groei van virussen, als de penetratie van
virussen in cellen remmen.
De Aplysina spons produceert zogenoemde
broomtyrosines als hij gewond raakt. Deze
broomtyrosines zijn verantwoordelijk voor de
antivirale, antibacteriële en
antiparasitaire werking
om zich te verdedigen tegen verschillende
ziekteverwekkers. Als de verbindingen tussen
de
weefselcellen bij een verwonding afbreken,
ontstaat er een snelle chemische reactie.
Daarbij vernietigt het aminozuurderivaat
broomtyrosine onmiddellijk binnendringende
vreemde
lichamen, virussen en bacteriën. Dit
betekent dat de werkzame stof de
eiwitsynthese en dus de
vermenigvuldiging van RNA-virussen remt en
voorkomt zo dat virussen de weefselcellen
binnendringen. Een van deze RNA-virussen is
het coronavirus SARS-CoV-2 (Covid-19). De
wetenschappers vande Universiteit Freiberg
konden in samenwerking met het
Universitätsklinikum Dresden, die werking in
preklinische studies aantonen in
tumorcellen.
Volledig artikel:
Innovation Origins
- Petra Wiesmayer
Het Universitair Ziekenhuis Gent en het Vlaams Instituut voor
Biotechnologie België
testen of het
bestaande geneesmiddel
leukine kan worden ingezet bij
de behandeling van longproblemen
veroorzaakt door COVID-19.
Bepaalde
longcellen kunnen alleen maar goed groeien en functioneren als
de groeifactor GM-CSF
aanwezig is. Deze
groeifactor speelt een belangrijke rol in de verdediging tegen
virussen en is
noodzakelijk voor
een goed functionerend immuunsysteem. In diermodellen kan GM-CSF
de
sterfte door
virale longontsteking verminderen. Dit betekent dat de activatie
van het
immuunsysteem erg
belangrijk is om virussen te bestrijden en secundaire infecties
te vermijden.
Leukine is een
geneesmiddel op basis van gist dat veel weg heeft van GM-CSF.
Het werd al
goedgekeurd in de
VS in 1991, de veiligheid van het middel in menselijke patiënten
is al uitvoerig
getest. UZ Gent en
het Centrum voor Inflammatieonderzoek van VIB-UGent willen nu
nagaan of
het patiënten met
COVID-19 kan helpen die acute ademhalingsproblemen ontwikkelen.
‘Voor
deze patiënten
bestaan niet veel behandelingen, waardoor ze een verhoogd risico
lopen te
overlijden’,
vertelt hoofdonderzoeker Bart Lambrecht. ‘We hebben deze studie
snel opgestart
omdat GM-CSF
belangrijke effecten heeft op de bescherming tegen virussen.’
Verschillende
medische centra in onder meer
Duitsland en
Italië overwegen mee
te werken aan de
studie.
Volledig artikel:
EOS Wetenschap - Els Verweire
Bij de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn inmiddels zeker
41
kandidaat-vaccins
aangemeld
door biotechondernemingen, universiteiten en farmabedrijven.
De
vaccins van Moderna [US], BioNTech en
Curevac [beide Duitsland]
behoren tot een nieuwe
generatie
vaccins op basis van ‘boodschapper-RNA’ (mRNA), een genetische
code die cellen
opdracht geeft
bepaalde eiwitten aan te maken. De bedoeling is dat die eiwitten
een
immuunreactie opwekken die
een binnenkomend virus onschadelijk maakt.
RNA-vaccins zijn snel
te maken, maar nog niet eerder
getest op mensen. Of ze effectief en veilig zijn, is dus de
vraag.
Andere partijen werken aan meer traditionele vaccins op basis
van verzwakt virus of virus-eiwitten
die -
los of opgenomen in de mantel van een onschadelijk virus – in
het vaccin worden verwerkt.
WHO verwacht dat het minstens één tot anderhalf jaar duurt
voordat een vaccin wordt
goedgekeurd.
Volledig artikel:
NRC Handelsblad - Joris Koolman
Europese
Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen: "In deze
volksgezondheidscrisis is het van
het grootste
belang dat we onze toonaangevende onderzoekers en
technologiebedrijven steunen.
We zijn
vastbesloten om
Curevac van de nodige financiering te voorzien
om de ontwikkeling en
productie van een
vaccin tegen het coronavirus te versnellen."
CureVac onderzoekt
momenteel samen met het
Duitse overheidsinstituut Paul-Ehrlich-Institut de
mogelijkheid van
een vaccin tegen COVID-19. Het bedrijf heeft ook een kantoor in
Boston in de
Verenigde Staten.
De Europese Unie
steekt 80 miljoen euro in CureVac, een Duits biotechbedrijf dat
aan een vaccin
tegen coronavirus
werkt en waarvan de afgelopen week werd gezegd dat de
Amerikanen het
zouden willen
overnemen.
Overal in Europa
zijn bedrijven momenteel bezig met de ontwikkeling van vaccins
en
geneesmiddelen
tegen COVID-19. In al die landen bestaan wetten die overnames
kunnen
blokkeren als dat
in het algemeen belang is.
Volledig artikel:
nu.nl
Het Amerikaanse
farmaceutische concern Pfizer gaat samenwerken met de Duitse
medicijnproducent BioNTech voor de
ontwikkeling van een vaccin tegen het coronavirus. De
samenwerking gaat onmiddellijk in.
Pfizer en BioNTech
gaan het vaccin, als het klaar is, wereldwijd verkopen, behalve
aan China. Om
die markt te bedienen
is BioNTech gisteren eveneens een samenwerkingsovereenkomst met
een
Chinees farmaceutisch
concern aangegaan. Dat bedrijf gaat binnenkort klinische tests
doen met
een experimenteel
vaccin, ontwikkeld door BioNTech.
Volledig artikel:
NOS Nieuws | ANP
