 |
|
Griepmiddel favipiravir werkt bij hamsters
tegen SARS-CoV-2 |
|
|
KU Leuven Nieuws 9 oktober 2020 |
|
|
|
|
|
Een hoge dosis
favipiravir,
een medicijn dat in Japan tegen het
griepvirus wordt gebruikt, heeft |
|
|
een virusremmende werking bij hamsters die
besmet zijn met het SARS-CoV-2-virus. Dat
blijkt |
|
|
uit een studie van virologen aan het Rega
Instituut in
Leuven. De
onderzoekers testten ook |
|
|
hydroxychloroquine
op de hamsters. Dat middel had geen effect. |
|
|
|
|
|
Voor hun SARS-CoV-2-onderzoek werken de
virologen van het Rega Instituut aan twee |
|
|
onderzoekslijnen: enerzijds is er de
zoektocht naar een vaccin dat preventief kan
worden |
|
|
gebruikt, anderzijds is een team al enkele
maanden op zoek naar een bestaand antiviraal
|
|
|
middel dat virusremmend werkt bij besmette
personen. |
|
|
|
|
|
Om de werking van het vaccin en antivirale
middelen preklinisch te testen, werken de |
|
|
onderzoekers met hamsters. De knaagdieren
zijn bijzonder geschikt voor COVID-onderzoek, |
|
|
omdat het virus zich sterk vermenigvuldigt
in hun lichaam en ze een ziekteverloop
vertonen dat |
|
|
vergelijkbaar is met COVID-19 bij de mens.
Dat is bij muizen, doorgaans het proefdier
bij |
|
|
uitstek, niet het geval. |
|
|
|
|
|
Voor de studie gaf het team van Dr. Suzanne
Kaptein, Dr. Joana Rocha-Pereira, professor
Leen |
|
|
Delang en professor Johan Neyts gedurende
vier tot vijf dagen hydroxychloroquine of
favipiravir |
|
|
aan hamsters. Van favipiravir werden er
verschillende dosissen getest. De hamsters
werden op |
|
|
twee manieren besmet met het
SARS-CoV-2-virus: ofwel door het virus via
de neus toe te |
|
|
dienen, ofwel door een gezonde hamster samen
te zetten met een besmette hamster. Vier
|
|
|
dagen na de besmetting keken de onderzoekers
hoeveel virus er was achtergebleven in het |
|
|
lichaam van de hamsters. |
|
|
|
|
|
Bij de hamsters die een hoge dosis
favipiravir kregen en via de neus waren
besmet, werd |
|
|
enkele dagen na de besmetting bijna geen
actief virus meer teruggevonden. In hamsters
die in |
|
|
een kooi zaten met een besmette hamster en
het middel hadden gekregen, kon ook geen
|
|
|
infectieus virus teruggevonden in de longen.
Dit was wel het geval voor de hamsters die
het |
|
|
medicijn niet hadden gekregen. Zij raakten
allen besmet nadat ze een kooi met een
besmette |
|
|
soortgenoot hadden gedeeld. |
|
|
|
|
|
Een lage dosis favipiravir had niet dat
effect op de hamsters. “Ook andere studies
met een |
|
|
lagere dosis gaven niet zo’n overtuigende
resultaten”, zegt Delang. “Het is de hoge
dosis die |
|
|
het verschil maakt. Dat is belangrijk om te
weten, want internationaal worden er
klinische |
|
|
studies opgezet om favipiravir op mensen te
testen.” |
|
|
|
|
|
De onderzoekers wilden ook duidelijkheid
verschaffen over de werking van
hydroxychloroquine |
|
|
in levende wezens (in vivo). “In landen als
de Verenigde Staten en Brazilië is hier nog
steeds |
|
|
veel discussie over”, legt Rocha-Pereira
uit. Eerder onderzoek aan de KU Leuven had
|
|
|
aangetoond dat chloroquine coronavirussen in
vitro – in celculturen in laboschaaltjes –
remt. “Op |
|
|
de hamsters had het middel geen enkele
virusremmende werking. Op basis van onze
resultaten |
|
|
raden we verder onderzoek naar en het
gebruik van hydroxychloroquine als
behandeling tegen |
|
|
COVID-19 af.” |
|
|
|
|
|
Over favipiravir zijn de onderzoekers wel
voorzichtig optimistisch. “Omdat we het
middel aan de |
|
|
hamsters gaven kort voordat ze besmet
werden, konden we vaststellen dat het
gebruikt kan |
|
|
worden om een beginnende infectie de kop in
te drukken. Als verder onderzoek uitwijst
dat dit |
|
|
ook bij mensen het geval is, zou het middel
bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden vlak
nadat |
|
|
iemand uit een risicogroep in contact is
geweest met een besmet persoon”, zegt
Kaptein. Het |
|
|
zou dan ook in de beginfase van de ziekte
COVID-19 gebruikt kunnen worden. |
|
|
|
|
|
De studie “Favipiravir at high doses has
potent antiviral activity in
SARS-CoV-2-infected |
|
|
hamsters, whereas hydroxychloroquine lacks
activity” door Suzanne Kaptein, Johan Neyts,
|
|
|
Joana Rocha-Pereira, Leen Delang et al. is
gepubliceerd in PNAS. |
|
|
|
|
|
Veralgemeend preventief gebruik is wellicht
geen optie, want het is niet geweten of
langdurig |
|
|
gebruik, zeker met een hoge dosis, voor
bijwerkingen zorgt. |
|
|
|
|
|
Naast de werking van het middel moet
onderzocht worden of mensen een hoge dosis
favipiravir |
|
|
goed verdragen. “Op de hamsters had de dosis
alvast zo goed als geen bijwerkingen. |
|
|
Bovendien werd het medicijn al eerder in
hoge dosissen voorgeschreven bij
ebolapatiënten. Er |
|
|
werd toen geen toxiciteit vastgesteld.” |
|
|
|
|
|
“Favipiravir is geen wondermiddel”,
waarschuwen de onderzoekers. Het
influenzamedicijn is net |
|
|
zoals elk ander reeds beschikbaar medicijn
niet specifiek ontwikkeld tegen
coronavirussen. In |
|
|
het beste geval heeft favipiravir een matige
werking. |
|
|
|
|
|
De studie benadrukt ook het belang van in
vivo onderzoek met kleine dieren. “Ons
|
|
|
hamstermodel is bijzonder geschikt om te
kijken welke nieuwe of bestaande medicijnen
klinisch |
|
|
onderzocht moeten worden”, legt Neyts uit.
“In de begindagen van de pandemie was zo’n
model |
|
|
niet beschikbaar. Op dat moment was de enige
optie om in patiënten te kijken of een
medicijn |
|
|
als hydroxychloroquine hen kon helpen. Deze
behandelingen op hamsters testen, levert
cruciale |
|
|
informatie op. Zo kunnen we voorkomen dat we
kostbare tijd en energie verliezen met het
|
|
|
testen van middelen die niet werken.” |
|
|
|
|
|
Het volledige artikel:
KU Leuven Nieuws 9 oktober 2020 |
|
|
|