 |
|
Immuniteit komt tergend traag |
|
|
NRC Handelsblad - Sander Voormolen 26 mei
2020 |
|
|
|
|
|
Amper 3 tot 5 procent van de Europese
bevolking is nu immuun tegen Covid-19. Toch
is er nog |
|
|
hoop op groepsimmuniteit. |
|
|
|
|
|
Zelfs in
Zweden, een
van de weinige landen in Europa dat nooit
een lockdown heeft ingevoerd |
|
|
om de corona-epidemie in te dammen, is
groepsimmuniteit tegen het coronavirus nog
lang |
|
|
niet in zicht. Dat blijkt uit de eerste meting
van het Zweedse volksgezondheidsinstituut. |
|
|
|
|
|
De rapportage meldt dat in Stockholm nu 7,3
procent van de bevolking antistoffen tegen
het |
|
|
virus heeft, elders in Zweden ligt het rond
de 4 procent – teleurstellend ver van het
niveau |
|
|
waarop groepsimmuniteit verwacht kan worden.
Dat is de toestand dat zoveel mensen |
|
|
immuniteit
hebben opgebouwd tegen het virus dat de
epidemie zonder maatregelen vanzelf zal
|
|
|
uitdoven. Volgens deskundigen wordt dat
niveau voor dit virus SARS-CoV-2 bereikt
vanaf het |
|
|
moment dat 60 procent van de bevolking
immuniteit heeft ontwikkeld. |
|
|
|
|
|
De vraag is nu of die ‘bescherming door de
kudde’ ooit wel gehaald zal worden. In veel
westerse |
|
|
landen daalt het aantal nieuwe infecties
inmiddels flink, wat ook betekent dat het
aantal |
|
|
mensen dat immuniteit tegen het virus
verwerft minder snel toeneemt. De opbouw van
|
|
|
groepsimmuniteit gaat tergend langzaam. |
|
|
|
|
|
Een andere grote kwestie is hoe ‘hard’ deze
gemeten afweer in de bevolking is. Er zijn
vele |
|
|
voetangels. Ten eerste moet het onderzoek
plaatsvinden bij een voldoende grote groep
|
|
|
mensen die representatief is voor de
regionale spreiding en leeftijdsopbouw van
de bevolking. |
|
|
En in sommige onderzoeken kunnen deelnemers
zichzelf aanmelden. Dat geeft kans op |
|
|
vertekening, omdat bijvoorbeeld mensen die
vermoeden dat zij Covid-19 hebben gehad,
zich |
|
|
eerder zullen aanmelden. En binnen
landsgrenzen kan de regionale variatie erg
groot zijn, |
|
|
waardoor een landelijk gemiddelde niet
zoveel zegt. |
|
|
|
|
|
De aanwezigheid van antistoffen biedt ook
nog geen garantie dat iemand niet opnieuw
besmet |
|
|
kan raken. De ervaring met andere
coronavirussen is dat immuniteit gemiddeld
een paar jaar |
|
|
standhoudt, waarna iemand opnieuw
bevattelijk is. |
|
|
|
|
|
Afgezien van een aantal hotspots in vooral
grote steden komt nu het aandeel mensen met |
|
|
antistoffen tegen SARS-CoV-2 in geen enkel
Europees land boven de 5 procent uit. In de |
|
|
eerste testronde die
bloedbank Sanquin onder
bloeddonors uitvoerde bleek dat gemiddeld 3 |
|
|
procent van de Nederlanders antistoffen
tegen SARS-CoV-2 heeft, met grote regionale |
|
|
verschillen. In Oost-Brabant, waar de
epidemie het hevigst woedde, was het bijna
10 procent. |
|
|
Inmiddels is de antistoffentest herhaald, de
uitslag daarvan wordt volgende week
verwacht. |
|
|
|
|
|
In
België
lijkt het percentage mensen dat immuniteit
heeft tegen het nieuwe coronavirus iets |
|
|
hoger. In
het laatste onderzoek van het Belgische
instituut voor gezondheid Sciensano bleek |
|
|
dat 8,4 procent van de gezondheidswerkers in
België antistoffen heeft. Onder de algemene |
|
|
bevolking ligt het niveau beduidend lager,
bleek in een meting half april: 4,3 procent.
In een |
|
|
publicatie in Science eerder deze maand berekenden
onderzoekers dat de immuniteit in |
|
|
Frankrijk gemiddeld
uitkomt op 4,4 procent. |
|
|
|
|
|
Een nog niet
gepubliceerde overzichtsstudie laat
zien dat er in
Italië –
niet onverwacht – grote |
|
|
regionale verschillen bestaan. In de zwaar
getroffen regio Lombardije komt het aantal
mensen |
|
|
dat de infectie heeft doorgemaakt uit op 13
procent, maar voor heel Italië landt het op
4,8 |
|
|
procent. Dat komt overeen met de uitkomst
van een
kleine steekproef in buurland |
|
|
Oostenrijk:
4,7 procent. |
|
|
|
|
|
In Spanje,
een ander land dat zwaar getroffen is door
corona, springt de regio
Madrid
eruit met |
|
|
14,2 procent van de bevolking met
antistoffen. Het landelijk gemiddelde komt
ook daar weer |
|
|
uit op 5 procent. |
|
|
|
|
|
Tijdens een
persconferentie vorige week meldde de Britse
gezondheidsminister Matt |
|
|
Hancock dat
inmiddels 17 procent van de Londenaren
antistoffen tegen het coronavirus heeft. |
|
|
Elders in het
Verenigd Koninkrijk
zou het aandeel op 5 procent liggen. |
|
|
|
|
|
Uitzonderlijk laag zitten de
Denen. In een
steekproef onder ruim duizend
willekeurige |
|
|
volwassenen blijkt dat ongeveer 1 procent
van de bevolking antistoffen heeft tegen
SARS-CoV- |
|
|
2. Het zijn voorlopige cijfers, want voor
een betrouwbaar landelijk beeld is de
steekproef nog te |
|
|
klein. |
|
|
|
|
|
Er is ook hoop. Sommige wetenschappers
vragen zich hardop af of de magische grens
van 60 |
|
|
procent immuniteit wel nodig is om uitbraken
van het virus te dempen. Gebleken is dat
|
|
|
sommige mensen niet of nauwelijks ziek
worden door Covid-19, mogelijk omdat zij
beschermd |
|
|
worden door eerder verworven immuniteit
tegen milde coronavirussen die alleen
verkoudheid |
|
|
veroorzaken. Hoe robuust deze bescherming is
en hoe wijd verspreid die is onder de
bevolking, |
|
|
is nog niet bekend. Maar het kan er wel toe
bijdragen dat groepsimmuniteit voor
SARS-CoV-2 |
|
|
mogelijk eerder wordt bereikt, schrijven
wetenschappers onder leiding van Ricardo
Aguas van de |
|
|
universiteit van
Oxford. Hun redenering is dat de
mensen die het gevoeligst zijn voor de
|
|
|
infectie, het virus ook het snelst zullen
oplopen en dat dus na verloop van tijd
steeds meer |
|
|
mensen zullen overblijven die minder
bevattelijk zijn voor het virus. |
|
|
|
|
|
Andere onderzoekers voeren
aan dat de modellen die het niveau van
groepsimmuniteit |
|
|
berekenen uitgaan van een uniform gemengde
bevolking. Maar in de praktijk wordt er |
|
|
misschien al een heel veel groepsbescherming
geleverd als de groepen met de meeste
sociale |
|
|
contacten in de bevolking voldoende
immuniteit hebben opgebouwd. Ook in dat
scenario komt |
|
|
de door politici zo vurig gewenste
groepsimmuniteit eerder in zicht. |
|
|
|
|
|
Het volledige artikel:
NRC Handelsblad - Sander Voormolen 26 mei
2020 |
|
|
|