Vitamine D en coronavirus SARS-CoV-2

|

|

|

|

|

|

|

|

		Experts boos over uitblijven vitamine D-advies: 'Waarom wachten we
		meer onderzoek af?'
		AD - Marcia Nieuwenhuis 25 december 2020

		Een grote groep gerenommeerde experts is boos over de afwachtende houding
		van de overheid over vitamine D. Zij willen dat mensen uit voorzorg vitamine D
		gaan slikken tegen corona. Steeds meer studies tonen volgens hen aan dat
		vitamine D ervoor kan zorgen dat de kans dat je corona krijgt kleiner is en dat
		de infectie milder verloopt. ,,Alsof het ons niks interesseert dat intussen
		mensen dood gaan.’’

		Bijna twee maanden geleden riepen experts in deze krant iedereen op om vitamine D te gaan
		slikken tegen corona. Deze groep experts kreeg veel bijval van onder meer huisartsen,
		longartsen en andere hoogleraren. Zo zegt de vooraanstaande hoogleraar voeding en
		gezondheid Jaap Seidell van de Vrije Universiteit: ,,Wachten op absoluut bewijs bij vitamine D
		lijkt onverstandig gezien het grote aantal mensen met lage vitamine D spiegels en de
		belangrijke rol die vitamine D speelt in het immuunsysteem.’’ Hij is - in lijn met onder meer
		dit wetenschappelijke artikel uit The Lancet - voor het uit voorzorg slikken van vitamine D.

		Sinds de oproep van de deskundigen, verschenen er bovendien meer studies die wijzen op het
		nut van vitamine D bij corona. Hoogleraar Gezond Ouder worden Manfred Eggersdorfer van het
		Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) wijst op een studie van de vooraanstaande
		Duitse kankeronderzoeker Herman Brenner: ,,Daarin staat dat vitamine D-tekorten
		verantwoordelijk kunnen zijn voor bijna negen van de tien coronadoden. Dat is een geweldig
		groot aantal!’’ Uit een overzicht van allerlei wetenschappelijke artikelen over het effect van
		vitamine D op corona, blijken steeds meer positieve resultaten.

		Klein onderzoek
		Het onderzoek is gebaseerd op een groep van 118 personen met vitamine D-tekorten die
		werden opgenomen in een Duits ziekenhuis, daarvan overleden er zestien. De sterfte van 11,3
		procent was veel hoger onder patiënten met een vitamine D-tekort, dan onder andere
		patiënten. De wetenschappers stellen dat het om een kleine studie gaat, maar schrijven dat het
		misschien wel onethisch is om te wachten op de resultaten van langer lopende onderzoeken
		voordat actie voor de publieke gezondheid wordt ondernomen.’

		,,In de wetenschappelijke wereld groeit de eensgezindheid over de belangrijke rol van vitamine
		D’’, verklaart Eggersdorfer. ,,Het kan de kans dat je corona krijgt verkleinen én de infectie kan
		korter duren.’’ Eggersdorfer, die in het verleden verbonden was aan chemiebedrijf DSM, maar
		daar geen financiële banden meer mee heeft, omdat hij gepensioneerd is, werkt samen met
		twee andere wetenschappers aan een betoog vóór vitamine D.

		De afwachtende houding van overheden schiet bij wetenschappers in het verkeerde keelgat. Het
		frustreert’ bijvoorbeeld hoogleraar immunologie van de Wageningen Universiteit Huub
		Savelkoul. ,,Er zijn steeds meer studies die het voordeel van vitamine D aantonen. Ik vind het
		een soort van arrogantie dat de overheid eerst een metastudie wil afwachten. Het lijkt wel alsof
		het ons niks interesseert dat er ondertussen mensen in het ziekenhuis komen en dood gaan.
		Met die opmerking moet u maar voorzichtig zijn, maar dat is wel waar mijn frustratie zit.’’

		Overdosering
		De kans op overdosering bij vitamine D is volgens Savelkoul klein. ,,Dan moet je in één keer
		één à anderhalf potje achterover slaan. Iedereen met normaal gezond verstand snapt dat dit
		niet verstandig is.’’

		Hij krijgt bijval van Harry Wichers, hoogleraar biochemie en voedingswetenschappen
		Wageningen Universiteit. ,,Ik denk dat de aanwijzingen voor vitamine D net zo goed zijn als
		voor het afstand houden. Laten we vooral niet wachten tot het te laat is!’’ Volgens Onno van
		Schayck, hoogleraar Preventieve Geneeskunde aan de Universiteit Maastricht is er ‘met name in
		de winter alle reden om voldoende vitamine D te nemen’.

		Internationaal is er nu ook een wereldwijde oproep aan regeringen om meer aandacht te vragen
		voor vitamine D in strijd tegen corona, ondertekend door honderdvijftig wetenschappers,
		waaronder meer dan zestig hoogleraren. Hoogleraar geneeskunde Michael Holick van Boston
		University: ,,Mensen wachten op een magisch wonderpilletje of op een vaccin, maar zien
		zoiets simpels als vitamine D over het hoofd.’’

		Het ministerie van Volksgezondheid vindt dat de tijd nog niet rijp is voor een nieuw vitamine D
		advies. ,,Om al het corona-gerelateerde onderzoek in Nederland - en wereldwijd - goed te
		begrijpen, heeft minister De Jonge een Adviespanel met onafhankelijke experts ingesteld dat
		adviseert over kansrijke, innovatieve behandelingen voor COVID-19. Dit panel is ook gevraagd
		om te adviseren over Vitamine C en Vitamine D’’, verklaart de woordvoerder van de minister.
		,,Wij kijken uit naar de resultaten van die onderzoeken. Het adviespanel ziet nu nog geen
		aanleiding om richtlijnen in te stellen voor vitamine suppletie.’’

		Het volledige artikel: AD - Marcia Nieuwenhuis 25 december 2020

		Vitamine D Noorwegen start onderzoek: helpt levertraan tegen corona?
		RTL Nieuws 13 november 2020

		Je kent het misschien nog van vroeger: levertraan. Een bron van vitamine D, A en omega-3
		vetzuren. Noorse onderzoekers hebben aanwijzingen dat levertraan een positief effect kan
		hebben in de strijd tegen corona. Het land start daarom een groot onderzoek.

		Zeventigduizend mensen doen mee aan het onderzoek dat wordt uitgevoerd door het Oslo
		University Hospital. Het is daarmee een van de grootste klinische onderzoeken van het land. De
		ene helft van de onderzoeksgroep krijgt dagelijks levertraan toegediend, de andere helft slikt
		een placeboproduct.

		"Uit eerdere onderzoeken blijkt dat omega-3 vetzuren en vitamine D bijdragen aan de
		bestrijding van luchtweginfecties", aldus Arne Søraas, arts-wetenschapper bij het Oslo University
		Hospital. Levertraan zou volgens de arts ook bescherming kunnen bieden tegen een besmetting
		met het virus.

		Is dit aloude goedje het nieuwe wondermiddel in de strijd tegen corona?

		Levertraan is een olie afkomstig uit de lever van kabeljauw, heilbot of schelvis. Het is een bron
		aan vitamine A, D en omega-3 vetzuren. De olie die in dit onderzoek wordt gebruikt is
		afkomstig van kabeljauw.

		Het volledige artikel: RTL Nieuws 13 november 2020

		Vitamine D tegen Covid-19? De wetenschap is er nog niet uit.
		NRC Handelsblad - Sander Voormolen 2 november 2020

		Mensen met een lage vitamine D-spiegel worden ernstiger ziek van het
		coronavirus. Maar is er wel een oorzakelijk verband?

		Kan het slikken van extra vitamine D beschermen tegen corona? De wetenschap heeft daarop
		nog geen definitief antwoord. Veel Nederlanders lijken daarop niet te willen wachten: bij
		drogisterijen en apotheken is deze herfst opvallend meer vraag naar vitamine D-supplementen
		dan in andere jaren, meldde het Algemeen Dagblad vorige week. De krant citeerde daarbij een
		aantal wetenschappers die bevestigden dat het zinvol zou zijn preventief extra vitamine D te
		slikken. Daarmee begeven ze zich op glad ijs, want er ligt hier een kip-of-ei-probleem op de
		loer. Ja, mensen met een laag gehalte vitamine D in het bloed worden ernstiger ziek van het
		nieuwe coronavirus, maar wat is hier oorzaak en gevolg?

		Wat er ligt is niet meer dan een aantal „aanwijzingen” dat een tekort aan vitamine D een rol
		kan spelen bij de bevattelijkheid voor het coronavirus of de ernst van de ziekte. Dat is diverse
		keren in zogeheten observationele studies geconstateerd. Lastig is dat mensen die extra risico
		lopen op Covid-19 vaak óók een lage spiegel vitamine D hebben. Het gaat om ouderen,
		mensen met overgewicht, mensen met een onderliggende ziekte, of mensen die door hun
		slechtere economische omstandigheden meer risico lopen besmet te raken. Een lagere vitamine
		D status hangt sowieso samen met een minder goede gezondheid. Dat maakt de kans op
		vertekening groot.

		Wetenschappelijke studies rond Covid-19 en vitamine D rapporteerden meer dan eens grote
		effecten, maar die moeten niet argeloos geïnterpreteerd worden als bewijs voor het nut van
		vitamine D-supplementen in deze pandemie. Zo laat een grote Israëlische studie onder ruim
		7.800 mensen zien dat een vitamine D-tekort het risico op ziekenhuisopname vanwege Covid-
		19 verdubbelde. Dat gold althans voor de tien procent van de deelnemers die in de drie
		maanden dat de studie liep tenminste één keer positief testte op SARS-CoV-2. En dat verband
		was statistisch significant, meldden de auteurs. Maar dat gold ook voor het verband met leeftijd
		(boven de vijftig jaar), het behoren tot het mannelijk geslacht of het hebben van een lage
		sociaal-economische positie in de maatschappij.

		Een recent gepubliceerd Spaans onderzoek uitgevoerd in maart in een ziekenhuis in Santander
		laat zien dat meer dan 80 procent van de Covid-19 patiënten een laag vitamine D- gehalte in
		het bloed had. Maar het gaat hierbij om metingen bij mensen die al met ernstige klachten in
		het ziekenhuis waren opgenomen, dus het is de vraag of de infectie zelf niet de daling in het
		vitamine D-gehalte heeft veroorzaakt. Een duidelijk verband tussen de concentratie vitamine D
		in het bloed en het risico dat een patiënt op de IC belandt of komt te overlijden, konden de
		Spanjaarden niet ontdekken.

		In het artikel vermelden de onderzoekers ook nog een groep van 19 opgenomen
		coronapatiënten die voorafgaand aan hun ziekenhuisopname vitamine D-supplementen slikten.
		Dat leek hen echter geen extra bescherming te bieden, maar volgens de auteurs kan dat
		komen doordat deze groep relatief ook minder gezond was (en om die reden dus al
		supplementen kreeg).

		Een groot Amerikaanse onderzoek onder bijna 200.000 mensen liet zien dat mensen die
		positief testen op corona gemiddeld een grotere kans hebben ook een tekort te hebben aan
		vitamine D. Maar een harde conclusie dat vitamine D beschermt tegen coronabesmetting durven
		ze niet te trekken: ze beschouwen hun onderzoek als opmaat naar gecontroleerde studies die
		de invloed van vitamine D op het besmettingsrisico onderzoeken.

		En dat onderzoek komt eraan. Uit de Amerikaanse databank van klinische studies
		clinicaltrials.gov blijkt dat er inmiddels al tientallen vergelijkende studies naar het verband
		tussen Covid-19 en vitamine D-status zijn gestart. En er staan er nog tientallen andere in de
		startblokken. Ze zullen van alles in kaart proberen te brengen, van het mogelijk effect op de
		bevattelijkheid voor het virus, tot het genezend effect op mensen die al ziek zijn en de invloed
		op de sterfte aan Covid-19.

		In Noorwegen staat een grote studie met 80.000 beoogde deelnemers op stapel om komende
		winter het effect van een supplement met visolie (dat net als levertraan in voorbije jaren veel
		vitamine D bevat) te vergelijken met een maïsolie-capsule, als placebo.

		Een snel antwoord op de vraag of extra vitamine D zin heeft tegen corona is echter niet te
		verwachten. Ook de interpretatie van effectiviteitsstudies is lastig, omdat de toediening van dit
		vitamine niet onder goed gecontroleerde omstandigheden kan plaatsvinden. Mensen nemen
		vitamine D immers ook op uit hun voeding én ze maken de stof in de huid zelf aan.

		Volledig artikel: NRC Handelsblad - Sander Voormolen 2 november 2020

		Helpt het slikken van vitamine D tegen het coronavirus?
		RTL Nieuws 21 september 2020

		Enkele nieuwe studies laten zien dat ernstig zieke coronapatiënten vaak lage vitamine D-
		waarden hebben. Lopen mensen met een tekort dan meer risico om het virus te krijgen? En
		heeft het zin om extra voedingssupplementen te nemen?

		De afgelopen maanden zijn er verschillende verkennende studies gedaan naar het verband
		tussen een gebrek aan vitamine D en het coronavirus. Een recent onderzoek is dat van
		Northwestern University in de Amerikaanse staat Illinois. Onderzoekers vergeleken
		patiëntgegevens van ziekenhuizen in Azië, Europa en de VS.

		Ze concludeerden dat patiënten in landen met veel doden, zoals bijvoorbeeld Italië en Spanje,
		beduidend lagere vitamine D-waarden hadden dan patiënten in landen waar de sterfte lager is.

		Of we nu massaal vitamine D moeten inslaan om een ziekenhuisopname te voorkomen? Die
		conclusie is te kort door de bocht, vindt longarts Rob Janssen bij het Canisius-Wilhelmina
		Ziekenhuis in Nijmegen.

		"Er zijn studies die laten zien dat mensen met een laag vitamine D-gehalte meer kans hebben
		op het krijgen van het coronavirus, maar er zijn ook studies die juist het tegenovergestelde
		beweren", vertelt hij tegen RTL Nieuws.

		De gedachte dat er mogelijk een relatie is tussen de twee, is volgens niet hem niet heel raar.
		Uit oudere, meer uitgebreide studies blijkt namelijk dat er een verband is tussen vitamine D en
		luchtweginfecties.

		"Bij dagelijks en wekelijks gebruik van voedingssupplementen zie je een afname van de kans
		op acute luchtweginfecties. Maar dat geldt vooral voor mensen die van nature al een lager
		vitamine D-gehalte hebben."

		Volledig artikel: RTL Nieuws 21 september 2020

		Onderzoekers vinden belangrijke link tussen vitamine D-tekort en
		coronavirus
		Margriet - Ilse van Roekel 8 mei 2020

		Er bestaat een link tussen het coronavirus en een vitamine D-tekort, blijkt uit nieuw onderzoek.
		Op plekken waar mensen structureel te weinig vitamine D binnenkrijgen, is de kans op een
		dodelijke afloop van het coronavirus groter. Dit concluderen onderzoeken uit een analyse van
		de sterftecijfers in meer dan twintig Europese landen.

		Dat blijkt uit een studie van de Britse Anglia Ruskin University, University of East Angliaen,
		specialisten van Queen Elizabeth Hospital Foundation Trust.

		De onderzoekers keken naar cijfers over de gemiddelde vitamine D-spiegel van inwoners van
		twintig verschillende Europese landen. Ze vergeleken die cijfers vervolgens met het aantal
		sterfgevallen aan het coronavirus in elk land. Zo vonden ze een opvallende link tussen landen
		waar een vitamine D-tekort vaak voorkomt, en waar het coronavirus voor veel overledenen
		zorgt. De meest kwetsbare bevolkingsgroep voor het coronavirus – ouderen – is ook meteen
		de groep waarbij in alle landen een vitamine D-tekort het vaakst voorkomt, zeggen de
		onderzoekers.

		Volledig artikel: Margriet - Ilse van Roekel 8 mei 2020

		Mogelijk verband sterfte Covid 19 met vitamine-D tekort
		Welingelichte Kringen - Gerard Driehuis 1 mei 2020. Bron Science Alert - Mike McRae 1 mei 2020.

		Volgens nieuw onderzoek kan vitamine D een rol spelen bij het voorkomen van de dood door
		het coronavirus SARS-CoV-2.

		Voorlopige resultaten van een onderzoek door wetenschappers van de Queen Elizabeth Hospital
		Foundation Trust en de University of East Anglia [VK] hebben vastgesteld dat in gebieden in
		Europa waar mensen weinig vitamine D hebben er relatief meer mensen sterven aan Covid19.

		Een statistische test toonde aan dat er een vrij overtuigende correlatie was tussen de cijfers,
		waar populaties met lager dan gemiddelde concentraties van de vitamine ook meer
		sterfgevallen als gevolg van SARS-CoV-2 vertoonden.

		De meest kwetsbare bevolkingsgroep voor COVID-19 is ook degene met het meeste tekort aan
		vitamine D’, concluderen de onderzoekers in hun voorlopig rapport.

		Meer onderzoek is zeker nodig, maar er zou – behalve een statistisch verband – ook een
		oorzakelijk verband kunnen zijn.

		Vitamine D is een in vet oplosbare verbinding die we binnen kunnen krijgen uit
		voedingsmiddelen zoals paddenstoelen of vis, of die in onze huid wordt geproduceerd door UV-
		licht uit de zon.

		Dat er een relatie is tussen luchtwegproblemen en vitamine D was al bekend.

		Volledig artikel: Welingelichte Kringen - Gerard Driehuis 1 mei 2020. Bron Science Alert - Mike McRae 1 mei 2020.

		Medicamenteuze behandelopties bij patiënten met COVID-19
		SWAB Stichting Werkgroep Antibioticabeleid 3 april 2020

		Voor coronavirusinfecties bestaan geen geregistreerde medicijnen en (op het moment van deze
		publicatie) geen grote gerandomiseerde studies die de klinische effectiviteit van een bepaald
		geneesmiddel duidelijk onderbouwen. Wel zijn er in vitro data en is er in kleine onderzoeken
		bij personen met een infectie met SARS-CoV (type 1), MERS-CoV en SARS-CoV-2 geprobeerd
		te behandelen met een aantal antivirale middelen op experimentele basis. De uitkomsten
		geven slechts een matige onderbouwing voor een therapeutisch advies bij deze
		coronavirusinfecties.

		Op basis van de gegevens die op dit moment beschikbaar zijn, worden in dit document off-label
		medicamenteuze behandelopties besproken voor patiënten met COVID-19 (infectie met SARS–
		CoV-2). Het betreft m.n. patiënten die opgenomen zijn vanwege (matig) ernstige symptomen
		van ziekte.

		Er bestaat een online interactie-checker, waarbij gekeken kan worden of medicatie die de
		patiënt gebruikt samen kan gaan met off label therapeutische medicijnen.

		Volledig artikel: SWAB Stichting Werkgroep Antibioticabeleid 3 april 2020

20 maart 2020

Trouw - Marco Visser

.
Kan extra vitamine D inderdaad
helpen tegen het coronavirus?

Er is een verband tussen een betere werking van het immuunsysteem tegen virussen en

vitamine D. Een studie in the British Medical Journal toonde dat al in 2017 aan.

Gepensioneerd internist-nefroloog en daarvoor als lepra-arts Jan van der Meulen wijst hierop, hij

heeft speciale belangstelling voor corona. De misvormingen van lepra zijn het gevolg van een

ontspoorde afweer. Dat is ook wat er gebeurt met Covid-19-patiënten die aan de beademing

komen.

In BMJ schrijven onderzoekers dat vitamine D in het algemeen beschermt tegen acute

luchtweginfectie. Die doet zich voor bij patiënten die zijn besmet met het coronavirus. Hun

longen raken geïnfecteerd, waardoor ze het benauwd krijgen. Waarom deze vitaminen niet

inzetten tegen Covid-19?

Er zijn diverse epidemiologische onderzoeken bij volwassenen en kinderen die een relatie laten

zien tussen een vitamine D-tekort en een verhoogd risico op een ernstigere infectie van met

name de luchtwegen. Daarom zou vitamine D in de toekomst een belangrijke rol kunnen spelen

bij de behandeling van een infectie, concluderen sommige onderzoekers.

Volledig artikel: Trouw - Marco Visser

|

|

|

|

|

|

|

|

Vaccins en medicijnen tegen coronavirus SARS-CoV-2 | Liliane Limpens | Disclaimer | update 09 januari 2021