corticosteroïde

		Drastische verbetering ziekste covid-19-patienten door
		experimentele behandeling
		NOS - Rinke van den Brink 21 juli 2020

		De meest zieke covid-19-patiënten zijn gebaat bij een behandeling met
		corticosteroïden, eventueel in combinatie met een middel dat de werking van
		het immuunsysteem afremt. Deze experimentele behandeling vermindert de
		sterfte in deze patiëntengroep met maar liefst 65 procent.

		Het gaat om patiënten met een longontsteking door covid-19 en die getroffen worden door een
		zogeheten cytokinestorm, een overreactie van het afweersysteem die overal in het lichaam
		ontstekingen veroorzaakt. Het Cytokine Storm Syndroom (CSS) komt bij meer infectieziekten
		voor en bij ongeveer een kwart van alle covid-19-patiënten die in het ziekenhuis belanden.

		Onderzoekers van het Zuyderland Medisch Centrum in Geleen en Heerlen publiceren hun
		bevindingen vandaag in The Annals of Rheumatic Diseases. Het Zuyderland kreeg veel
		coronapatiënten binnen. De sterfte onder de ziekste patiënten in het ziekenhuis was in maart
		zo'n 48 procent. Daarop zijn de artsen van het ziekenhuis met hun experimentele behandeling
		begonnen waardoor die sterfte daalde naar 16 procent.

		Het aantal patiënten dat beademing nodig had daalde met 71 procent. De kans op verbetering
		van de ernstige ademhalingsproblemen van patiënten was 79 procent groter dan met standaard
		zorg.

		In Nederland zijn ongeveer 12.000 mensen met covid-19 opgenomen of opgenomen geweest in
		een ziekenhuis. Van die groep had een kwart, 3000 patiënten dus, mogelijk baat gehad bij de
		experimentele behandeling.

		De artsen van het Zuyderland vergeleken de resultaten van de experimentele behandeling van
		86 patiënten die in april ernstig ziek in het ziekenhuis lagen, met die van 86 vergelijkbare
		patiënten die in maart de standaardzorg hadden gekregen. De patiënten werden gekoppeld op
		basis van leeftijd en geslacht en uiteraard de ernst van hun ziekte.

		"Dit is een mooi onderzoeksresultaat", zegt Leon van den Toorn, voorzitter van de Nederlandse
		Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) en niet betrokken bij het
		onderzoek.

		"Wel met de kanttekening dat dit soort onderzoek natuurlijk methodologische tekortkomingen
		kent. De patiënten zijn niet willekeurig over twee groepen verdeeld en vergelijking met
		historische controles is altijd gevaarlijk, dat zal absoluut leiden tot een vertekening", meent
		Van Toorn.

		"Maar het is zeker een positief effect dat de onderzoekers hebben gevonden."

		De Zuid-Limburgse artsen wijzen erop dat hun bevindingen nog bevestigd moeten worden in
		een verder onderzoek, waarbij de patiënten willekeurig verdeeld worden in twee groepen. Maar
		tegelijk zijn ze er al van overtuigd dat hun onderzoeksresultaten kloppen.

		Ze bepleiten het invoeren van hun experimentele behandeling bij covid-19-patiënten die
		kampen met een cytokinestorm. Het is wel zaak om zo vroeg mogelijk te beginnen met het
		tegengaan van die overreactie van het afweersysteem.

		Corticosteroïden zijn bovendien veilige middelen die goed beschikbaar en goedkoop zijn.

		Eerder stelden Britse onderzoekers al vast dat het corticosteroïde dexamethason de sterfte
		onder patiënten die beademd werden met een derde verminderde en bij patiënten die extra
		zuurstof kregen met 20 procent.

		De artsen in het Zuid-Limburgse ziekenhuis gaven hun patiënten vijf tot zeven dagen een
		corticosteroïde. Als dat onvoldoende aansloeg gaven ze tussen de tweede en de vijfde dag
		daarbij ook de afweerremmer tocilizumab, een middel dat veel gebruikt wordt bij de
		behandeling van reumapatiënten.

		Het inzetten van die afweerremmer samen met de corticosteroïden is het vernieuwende aan
		de experimentele behandeling die het Zuyderland toepast. Eerder zijn er nog geen studies
		verschenen naar zo'n combinatietherapie.

		Corticosteroïden, zoals bijvoorbeeld prednison of dexamethason, en immunosuppressiva zoals
		tocilizumab hebben beide een afweerremmende werking. De corticosteroïden hebben in hoge
		doseringen bovendien een ontstekingsremmende werking. Daarom worden de corticosteroïden
		als eerste ingezet en pas daarna de afweerremmer.

		Eind vorige week publiceerde EClinicalMedicine, een uitgave van The Lancet, de resultaten van
		een studie uit een ziekenhuis in de zwaar door de corona-uitbraak getroffen Noord-Italiaanse
		stad Brescia. Ook die onderzoekers constateerden een gunstig effect van tocilizumab in de
		groep covid-19-patiënten met longontsteking en longschade als gevolg van een overreactie
		van het afweersysteem.

		De Italiaanse artsen gaven een groep van 90 patiënten tocilizumab en 68 andere alleen de
		standaardzorg. In de groep die tocilizumab kreeg was de sterfte nog geen 8 procent, in de
		groep die standaardzorg kreeg overleed de helft van de patiënten.

		De Italiaanse wetenschappers constateerden ook nog dat tocilizumab wel het op hol geslagen
		afweersysteem afremt, maar niet verhindert dat de ontwikkeling van covid-19 afgeremd wordt.
		Wel is het belangrijk dat het wordt toegediend vóór beademing noodzakelijk is.

		Het volledige artikel: NOS - Rinke van den Brink 21 juli 2020

		Combinatie van twee bestaande middelen lijkt sterfte aan corona op
		ic's te doen kelderen
		De Volkskrant - Ellen de Visser 21 juli 2020

		Het is een van de spectaculairste resultaten die tot nu toe zijn geboekt tegen het
		coronavirus. Een combinatie van een ontstekingsremmer en een reumamiddel
		kan bij ernstig zieke covid-19-patiënten op de ic de sterfte met ruim 60 procent
		verminderen.

		Nederlands onderzoek, dat dinsdag werd gepubliceerd, geeft hiervoor aanwijzingen. Het is de
		derde keer in korte tijd dat een bestaand geneesmiddel effectief blijkt tegen covid-19.

		Artsen van het Zuyderland Medisch Centrum in Sittard en Geleen beproefden de twee
		medicijnen bij 86 covid-19-patiënten van wie het immuunsysteem in reactie op het virus op hol
		was geslagen. Door die zogeheten cytokinestorm valt het immuunsysteem het eigen lichaam
		aan.

		De artsen gaven de patiënten eerst een corticosteroïde, een medicijn dat het immuunsysteem
		in toom houdt. Als dat niet voldoende effectief was (wat bij ruim 40 procent van de patiënten
		het geval was) voegden ze er het reumamedicijn tocilizumab aan toe. Dat middel onderdrukt
		één specifieke afweerstof. Vergeleken met een even grote controlegroep van patiënten die
		eerder opgenomen waren geweest, bleek de sterfte 65 procent lager te liggen. Het aantal
		patiënten dat moest worden beademd was 70 procent lager.

		Een slag om de arm is echter nodig: het onderzoek levert niet de hoogste graad van bewijs op.
		Om écht zeker te weten dat patiënten overleven dankzij de medicijnen, moeten ze worden
		vergeleken met een overeenkomstige groep patiënten die op hetzelfde moment wordt
		behandeld zónder die medicijnen.

		Als de resultaten, zoals nu is gebeurd, worden beoordeeld aan de hand van patiënten die
		eerder op de ic hebben gelegen, kan het zijn dat de vergelijking niet helemaal klopt. De
		onderzoekers erkennen dat zelf ook: de controlegroep bestond uit patiënten die in de eerste
		hectische weken van de epidemie op de ic lagen. Uit de onderzoeksgegevens blijkt dat zij bij
		aankomst al zieker waren.

		Toch noemen deskundigen de uitkomsten bemoedigend. Wereldwijd lopen tientallen studies
		naar het effect van het reumamedicijn en andere vergelijkbare middelen, die allemaal het
		belangrijke afweerstofje Il-6 blokkeren. Roche, de fabrikant van het in Limburg gebruikte
		reumamedicijn, komt binnenkort met de resultaten van een wereldwijd onderzoek onder
		honderden covid-19-patiënten waarbij wel twee groepen patiënten zijn vergeleken. Ook drie
		(andere) Nederlandse ziekenhuizen hebben daaraan meegewerkt.

		Ondanks de beperkingen van de studie zijn de Limburgse resultaten toch goed nieuws.
		Opmerkelijk genoeg blijkt opnieuw dat bestaande medicijnen effectief zijn tegen covid-19.
		Eerder al werd duidelijk dat het ebolamedicijn remdesivir (een virusremmer) de ziekteduur van
		ernstig zieke patiënten kan verkorten. En vorige maand brachten Britse onderzoekers naar
		buiten dat ontstekingsremmer dexamethason de sterfte bij patiënten die worden beademd met
		30 procent kan verminderen.

		Het volledige artikel: De Volkskrant - Ellen de Visser 21 juli 2020

Vaccins en medicijnen tegen coronavirus SARS-CoV-2 | Liliane Limpens | Disclaimer | update 04 september 2020